Emra shqiptarë fëmijëve se alarmohen “patriotët”

“Mania për emra të huaj alarmon patriotët shqiptarë” – këtë titull e lexon sto në faqen online të BIRN, referuar si shembull i gazetarisë së mirë në Shqipëri.

Shkrimi trajton dukurinë e vendosjes së emrave të huaj, pra të supozuar joshqip(tarë) nga prindërit në vendin tonë. Dhe në mbështetje të kësaj ideje sillen disa statistika:

“Të dhënat e fundit nga Instituti Shqiptar i Statistikave, INSTAT, tregojnë se asnjë nga 20 emrat më të përdorur për fëmijët e sapolindur nuk ka rrënjë shqiptare. Nga 35,760 fëmijët e lindur në Shqipëri në vitin 2014, statistikat tregojnë se emri “Amelia” për vajza ishte më i përhapuri, pasi u zgjodh 363 herë, ndërsa një version i ngjashëm me të, “Amelja”, u zgjodh 166 herë. Emra e tjerë të huaj për vajza në listën e vitit 2014 janë Ajla, Melisa, Klea, Sara, Kejsi, Noemi, Alesia dhe Leandra. Kur vjen puna te emrat më të përdorur për meshkuj, Noel ishte në krye, i zgjedhur 490 herë në vitin 2014, ndërsa Joel renditet i dyti, i zgjedhur 483 herë, ndërsa derivati i tij Xhoel ishte përdorur 116 herë. Emra të tjerë të përhapur për djem shqiptarë atë viti ishin: Mateo, Ergi, Luis, Aron, Samuel, Roan dhe Roel”, thuhet në shkrimin e “BIRN”. Deri këtu nuk duket ketë ndonjë problem të natyrës patriotike, sa kohë statistika pikë së pari ka rol deskriptiv. Është shenjimi “pozitiv” Patriot – që u mvishet pa i pyetur ndoshta – Edmond Dragotit dhe Agron Tufës, që e kthen një çështje krejt private si emri i fëmijës, në interes gjoja publik, e ca më tej akoma, Patriotik. Çfarë thotë sociologu Dragoti, tanimë me kartëizitën e patriotit?

“I gjithë frustrimi për pamundësinë për t’u vënë fëmijëve të tyre emrat që ata dëshironin shpërtheu pas viteve 1990, kur Shqipëria hapi kufijtë. Liria e re e pakufizuar dhe pakontrolluar shumë shpejt e tejkaloi nevojën për një identitet kombëtar”, argumenton ai.

Kurse Tufa ka këtë mendim:  “Ky fenomen është i rrezikshëm për identitetin dhe kulturën tonë dhe dëmton rrënjët tona”, citoi ai.

Lidhur me mendimin e sociologut Dragoti, ngjan disi e çuditshme sesi jepet ky shpjegim kaq thjeshtues, aq më tepër kur dihet se nga mesi i viteve ’70, regjimi i Enver Hoxhës nisi një fushatë “shqiptarizimi” të detyruar në emrat e njerëzve, me lista të sugjeruara në Gjendjen Civile, krahas ndalimit emrave me përmbajtje fyese dhe origjinë fetare. Njësoj edhe për emrat e vendeve. Si vallë atëherë emrat e tanishëm u shpjegokan me vetëm një frustrim, kur po me fjalët e sociologut, kuptojmë se shqiptarët edhe më herët, pra para Lirisë, nuk paskan dashur të vënë emra shqiptarë? Pra nuk i kanë patur ata zgjedhje të parë të tyre? Por ndoshta këtë e shpjegon nevoja patriotike për emrat e Duhur, duke u treguar njerëzve siç bën shkrimtari Tufa, Rrënjët.

Në pamje të parë, titulli duket se i fut në kurth ata që janë prononcuar teksa duke dashur të shesë një shkrim me problematikë “të thellë”, shpall patriotë për nevoja të çastit. Le të pyesim nëse Tufa dhe Dragoti  – ky i fundit me emër jo shqiptar, nëse kanë kënduar ndonjëherë: “O sa mirë me qenë shqiptar!”, një sentencë që shkon në traditën e “Shqipëri e shqiptarëve-Vdekje tradhëtarëve”, apo “Para Partizanë“.

Nisur nga dukja dhe ajo që bëjnë në jetë ndoshta jo. Me siguri që ka shumë Noelë e Roelë që e kanë bërë këtë gjë, pa u penguar tek emri, i cili nuk të lidh me rrënjët, të cilat po kërkojmë t’i mbajmë në inkubator ashtu si na i zbuluan Rilindasit, Naim, Sami, Pashko apo ca më vonë Ismaili me Isanë.

Do të ishte për të vënë duart në kokë nëse “rrënjët” do t’i mbanim gjallë me atë këngën e mësipërme njësoj si me emrat që do të duhet të na vinin prindërit, të cilët padyshim që duhet të kenë më të shenjtë Lirinë e tyre sesa pallavra si këto që hidhen në vapën e korrikut.  Emri në përzgjedhje është në referim me një orientim kulturor – qoftë edhe spontan, i vetëperceptuar kështu edhe kur është fjala thjesht për një modë apo inerci – në referim pra me një ndikim që bëhet dominues, i cili nuk zhbëhet me elegji patriotësh, edhe kështu të shpikur në media.

http://www.reporter.al/mania-per-emra-te-huaj-alarmon-patriotet-shqiptare/