Arsimi publik dhe ai privat/ çfarë duhet të zgjedhin shqiptarët

Arsimi ka qenë dhe do të mbetet padyshim shtylla më e fortë që ka mbajtur dhe mban çatinë e shoqërisë. Është arsimi ai që bën të mundur ruajtjen, zhvillimin dhe përparimin e vlerave të individit dhe të kombit. Nëpërmjet arsimit merr hov zhvillimi shoqëror. Është ushqyesi më i qenësishëm i mendjes, por gjithashtu është edhe pishtari i sistemeve. Me arsim merr formë karakteri kolektiv i një brezi, karakter ky herë-herë i ndikuar nga sistemi.

Një ndër problemet e para që u shfaq pas viteve 90-të, problem, që në përmasa të vogla vazhdojmë ta vuajmë edhe sot, ishte mungesa e teksteve, pasi tekstet shkollore të mëparshme u dogjën, pasi kështu nevojitej për arsye të përmbajtjes shumë subjektive dhe shterpë. Infrastruktura mbeti në vendnumëro, ato godina funksionale u shkatërruan dhe dolën jashtë përdorimit. Filloi të zbehej dëshira për profesionin e mësuesit. Shkollat e larta mbusheshin me studentë, që nuk e donin këtë profesion, por për mungesë zgjedhjeje tjetër gjendeshin përballë një pesimizmi të madh në auditore universitetesh.

Ndërkohë, krahasuar me vendet evropiane të po kësaj periudhe, investimi në arsim ishte pakrahasimisht më i lartë se investimi në sistemin arsimor të vendit tonë, që kishte nevojë imediate për rinovim dhe profilizim .

Një ndër fenomenet, që ra më tepër në sy gjatë periudhës së tranzicionit ishte lëvizja e madhe e njerëzve drejt qyteteve të mëdha të vendit çka automatikisht e përballi vendin tonë me një sfidë të re në fushën e arsimit. Pamundësia për t’i akomoduar të gjithë nxënësit nëpër institucione si dhe heterogjenizimi i madh nëpër klasa solli në mendje të investitorëve shqiptarë dhe të huaj idenë e investimit në arsim.

Filloi kështu epoka e arsimit jopublik në vendin tonë, që me hapa shumë të shpejtë arriti të bëhet markë dhe të bëhet i dëshirueshëm për të gjithë. Në një vend të tillë, me të tillë historik të sistemit arsimor, nuk qe shumë e vështirë shfaqja e këtyre institucioneve private. Në një kohë të shkurtër këto institucione pasuan njëra-tjetrën çka solli rrjedhimisht shtimin e alternativave dhe asaj që quhet konkurrencë dhe që është aq e nevojshme.

Shtimi i institucioneve private në vendin tonë nuk i zgjidhi në mënyrë të plotë problemet e arsimit por u shfaq si alternativë më e mirë se ajo që kishim. Ne aspektin infrastrukturor, që vlen për t’u theksuar, se janë institucionet private që sollën në mënyrë masive kompjuterin në vendin tonë çka për një kohë të gjatë madje dhe sot vazhdon ta ruajë luksin e vet. Janë institucionet private, që mundësuan laboratore, klasa me pak nxënës, si dhe mësues të predispozuar për të zgjidhur problemet e nxënësve.

Në kohën kur akoma edhe sot e kësaj dite vazhdojnë problemet me tekstet shkollore për arsye të ankandizimit të prodhimit nga shtëpitë botuese duhet theksuar se, ka shkolla, të cilat ofrojnë tekstet e tyre në përputhje me nevojat e kohës. Po të krahasojmë raportin nxënës-mësues në arsimin privat me atë publik do të shohim se në arsimin privat ka më pak nxënës për një mësues. Ndryshe nga klasat e mbushura plot, ka raste deri në 40 nxënës, arsimi privat ofron klasa me më pak nxënës dhe i jep hapësirë mësuesit që të merret me secilin prej tyre.

Ky përgjithësim për institucionet arsimore private ka përjashtimet e veta pozitivisht dhe negativisht por krahasuar me institucionet shtetërore qëndrojnë në pozita më të larta .

Pavarësisht se arsimi publik është më i preferuari, sidomos për arsimin e lartë, vitet e fundit është vënë re një rritje e regjistrimeve në arsimin privat duke filluar nga cikli i ulët. Preferencat për edukimin në arsimin publik ndikohen nga çmimet më të ulëta që ai ofron dhe nga etiketimi që i është bërë si “më seriozi”. Megjithatë në aspektin e infrastrukturës, teknologjisë dhe numrit të mësuesve, arsimi privat vazhdon të mbetet më i mirë se ai publik.  /Atlasi.al