Kondomët: Gjithçka që duhet të dini mbi prezervativët

Kondomët ose këllëfët bëhen me lateks (plastikë). Ato vendosen në penisin e erektuar të mashkullit përpara interkursit për të ndaluar hyrjen e spermës në vaginën e femrës.

Historia

Kondomët në një formë ose në një tjetër janë përdorur para shumë shekujsh dhe janë një nga format më të vjetra të “barrierave” të kontraceptimit. Sipas legjendës, Mbreti Minos i Kretës përdorte qeskë urine dhije. Romakët gjithashtu i përdornin këto qeska për të ndaluar transmetimin e sëmundjeve seksualisht të transmetueshme (SST), ndërsa kinezët përdornin mëndafsh të vajosur dhe japonezët përdornin lëkurën ose kupën e guackës së breshkës. Të tjera kultura kanë përdorur materiale të tilla si pëlhura dhe intestinat e kafshëve.

Në mes të shekullit 19 përdorej një material prej gome. Megjithatë, në vitin 1930 procesi i prodhimit ndryshoi kur ky material prej gome u zëvendësua nga lateksi likuid. Shumica e kondomëve të sotëm ende prodhohen me një plastikë shumë të hollë—disa prej tyre me lubrifikant. Prodhuesit janë duke investiguar materialet alternative si poliuretani.

Kondomët tashmë janë në madhësi, trashësi, përbërje dhe ngjyrë të ndryshme, megjithatë duhet të theksohet se kondomët e rinj jo domosdoshmërisht kanë formë të besueshme kontraceptimi ose mbrojtjeje kundër SST-ve.

Si funksionojnë?

Kondomi vendoset në penisin e erektuar të mashkullit përpara interkursit për të ndaluar spermën, farën, fluidet vaginale dhe sëmundjet seksualisht të transmetueshme (SST) që të transmetohen midis partnerëve seksualë. Përveçse si metodë barriere kontraceptimi, kondomët mund të përdoren edhe vetëm për qëllimin e ndalimit të SST-ve.

Nëse është e mundur, ato duhet të përdoren me lubrifikant në mënyrë që të mos çahen. Përdoren vetëm lubrifikantë me bazë ujore—të tjerët mund të dëmtojnë kondomët. Kondomët e pa lubrifikuar janë të vlefshëm për ata që janë të ndjeshëm nga lubrifikantët.

Cilat janë avantazhet dhe disavantazhet?

Kondomët janë relativisht të lirë dhe të lehtë për t’u blerë, por ata mund të çahen ose të dalin. Meshkujt gjithashtu duhet t’i heqin shpejt pas klimaksit (ejakulimit) dhe duhet të mbajnë kondomin në penis gjatë heqjes së penisit nga vagina, për të parandaluar ndonjë rrjedhje të spermës.

Përveç kontraceptimit, avantazhi më i madh i tyre është se ata bëjnë mbrojtjen kundër sëmundjeve seksualisht të transmetueshme, përfshirë HIV-in dhe AIDS. Ata janë të lehtë në përdorim dhe pa efekte anësore.

Sa efektivë janë ata?

Nëse përdoren në mënyrë korrekte, kondomët mund të jenë 98-100 % efektivë në parandalimin e ndodhjes së shtatzënisë. Nëse nuk përdoren në mënyrë korrekte, shkalla mund të jetë shumë më e ulët.

Çfarë duhet të bëni nëse prezervativi çahet

Prezervativi, është një mjet për t’u mbrojtur gjatë marrëdhënieve seksuale dhe për të pasur një kënaqësi më të madhe në fund të aktit.

Por përdorimi i tyre kërkon kujdes, sepse shpesh meshkujt në vendosjen e prezervativit kanë vështirësi dhe rrezikojnë ta çajnë atë.

Pra nëse prezervativi çahet ju nuk jeni të mbrojtur dhe rreziku është shpesh shumë i lartë, veçanërisht në lidhje me sëmundjet seksualisht të transmetueshme.

Pra, për të pasur një prezervativ sa më të sigurt është mirë të merren disa masa paraprake për të shmangur çarjet e tij dhe për të siguruar kështu një marrëdhënie të sigurt. Ja disa nga masat:

– Ju duhet të zgjidhni një prezervativ sipas madhësisë së penisit. Pra ai s’duhet të jetë as një masë shumë e vogël, e as shumë të mëdha. Ashtu si një veshje, duhet të ketë madhësinë e duhur.

– Ju duhet të mbani atë në një vend sa më të freskët dhe larg objekteve që nxjerrin nxehtësi, si për shembull në makinë afër kondicionerit apo edhe në xhep të pantallonave. Gabimi i zakonshëm që bëjnë meshkujt është që e mbajnë gjithmonë me vete, por duke e mbajtur afër trupit ai nxehet. Ata e mbajnë me vete se nisen nga ideja se gjatë ditë mund të dalë ndonjë mundësi e papritur dhe e mirë dhe prezervativi është i nevojshëm…

– Duhet të keni kujdes kur hapni zarfin, mos përdorini dhëmbët ose gërshërë të mprehta ose objekte të tjera të kësaj natyre se rrezikoni ta prisni ose ta gërvishtni prezervativin, sepse mjafton një gërvishte dhe ai mund të çahet lehtë.

– Ndërsa ju jeni duke u përgatitur për ta vendosur dhe e rrëshqisni mbi gishtin tregues duhet ta lejoni ajrin të dalë jashtë, sepse flluskat e ajrit rrezikojnë ta çajnë atë.

– Përdorni një lubrifikant me bazë uji dhe aplikojeni atë mbi penis, në këtë mënyrë zvogëlohet rreziku i çarjes gjatë vendosjes së tij.

– Prezervativi duhet të vendoset vetëm kur penisi të jetë në ereksion.

Çfarë duhet të bëni nëse prezervativi çahet?

Në këtë rast, ju duhet të merrni masa të tjera mbrojtëse për të shmangur sëmundjet seksualisht të trasmetueshme edhe ndonjë shtatzëni të pa dëshiruar.

Është e rekomanduar që brenda 48 orëve të shkoni tek mjeku dhe të kërkoni medikamentet e duhura nëse dyshoni se ndonjëri nga partnerët mbart ndonjë infeksion. Për të shmangur HIV-in është e nevojshme për të bërë analizat brenda 15 ditëve dhe për të marrë medikamente gjithashtu analizat duhen përsëritur  edhe pas tre muajve e ardhshëm për të siguruar ata nuk ishin të infektuar.

Nëse ju doni të shmangni një shtatzëni të padëshiruar është e domosdoshme për të shkuar në spital ose në farmaci dhe për të marrë brenda 72 orëve kontraceptivin e urgjencës.