Lidhu me ne

Temporal

Si funksionon shkalla Rihter?

Gjithmonë kemi frikë nga tërmetet, sidomos kur dëgjojmë për magnitudën e tij. Por si funksionon ajo?  Shkalla Rihter e quajtur kështu për nder të sizmologut amerikan Charles Francis Richter është një shkallë që shënon një numër për të matur energjinë e çliruar nga tërmeti. U krijua në vitin 1935 nga Rihteri dhe Beno Gutenbergu (të dy nga instituti i teknologjisë në Kaliforni) me synimin për të matur energjinë e çliruar gjatë një sizme. Formula për të llogaritur magnitudën e një tërmeti është si më poshtë:
Sipas shkallës vlerat e shënuara rriten në mënyrë logaritmike dhe jo në formë lineare, në një formë të ngjashme me shkallën e magnitudës yjore të përdorur në astronomi për të matur ndriçimin e yjeve. Kështu një tërmet me intensitet 4 nuk është dyfishi i një tërmeti me intensitet 2, por 100 herë më i lartë se ai. Shkalla Rihter arrin deri në 12 gradë, ku një sizmë e këtyre përmasave do të kishte të njëjtën fuqi me 1 miliardë tonelata të trinitroluenit me forcë të mjaftueshme për të çarë tokën përmes bërthamës.
Klasifiki i shkallës Rihter dhe ndikimi në sipërfaqe:
Më pak se 3.9: në përgjithësi nuk perceptohet.
Nga 4- 4.9: perceptohet shpesh, por me pak dëme.
Nga 5- 5.9: perceptohet, shkakton dëme të vogla, në ndërtesa të vjetra mund të shkaktojë dëme të mëdha.
Nga 6.0 – 6.9: mund të shkaktojë dëme të ashpra në zona të populluara në një perimetër prej 160 km.
Nga 7.0 – 7.9: tërmet i madh. Shkakton dëme serioze në shumë zona dhe zakonisht ka 18 të tillë në vit.
Nga 8.0 – 8.9: bëhet fjaë për një tërmet të madh që mund të shkaktojë dëme në zona të ndryshme prej qindra kilometrash. Prodhohen 1 ose 3 në vit.
Nga 9 – 9.9: janë tërmete shkatërruese në mijëra kilometra. Prodhohen 1 ose 2 në çdo 20 vjet.
Nga 10 e më lart: ende nuk është regjistruar një i tillë. Pasojat e tij do të ishin epike.
 Duke patur parasysh se tërmetet filluan të maten duke u nisur nga shek. XX, tërmeti me magnitudë më të lartë në histori u regjistrua në Valdivia, në Kili në vitin 1960. Sizma kishte një magnitudë prej 9.5 të shkallës Rihter. Pati 2 000 000 viktima dhe Valdivia u zhyt rreth 4 metra nën nivelin e detit si dhe shkaktoi  shpërthimin e vullkanit Puyehue.
Vazhdo leximin
Kliko të komentosh

Duhet të jeni i kyçur në mënyrë që të mund të lini një koment Kyçu

Përgjigju

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore1 muaj më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar1 muaj më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar1 muaj më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal1 muaj më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook