Shifrat: Çfarë ka ndodhur me tregun e televizioneve gjatë një viti

Nga Gjergj Erebara

Televizionet kryesore në Shqipëri realizuan të ardhura të përgjithshme prej 4.2 miliardë lekësh gjatë vitit 2018, me një rritje prej 7% në krahasim me vitin 2017, sipas bilanceve që kompanitë mediatike publikuan në Qendrën Kombëtare të Biznesit.

Indeksi i përqendrimit të tregut shënoi përkeqësim në 84%, nga 82% që ishte një vit më parë.

BIRN analizoi bilancet e nëntë kompanive mediatike kryesore në vend që operojnë në tregun e televizioneve pa pagesë, për të parë të ardhurat dhe fitimet, ecurinë e përgjithshme financiare të tregut si dhe treguesit e përqendrimit të të ardhurave si matës indirekt i pluralitetit të informimit.

Viti 2018 ishte i pari në tre vjet kur tregu i televizioneve u rrit, por rritja e shënuar vitin e kaluar nuk ishte e njëtrajtshme. Televizioni Klan rriti të ardhurat me 26%, duke u bërë edhe televizioni më i madh në vend sa i përket të ardhurave, pozicion që gjatë viteve të shkuara e mbante Top Channel.

Top Channel shënoi një rritje minimale të ardhurash prej 0.5%, ndërsa mes televizioneve të tjera, ABC News shënoi rënie me 30% në të ardhura ndërsa Scan TV shënoi rritje me 27%.

Indeksi i përqendrimit të tregut, i matur si pesha e katër televizioneve më të mëdha në treg shënoi një përkeqësim të mëtejshëm. Të katër televizionet TV Klan, Top Channel, Media Vizion dhe Focus Media patën së bashku 84.6% të tregut, ndërsa në vitin 2017, katërshja kryesuese, Top Channel, TV Klan, Media Vizion dhe Ora News zotëronin së bashku 82% të tregut.

Indeksi i përqendrimit të tregut është një tregues ndërkombëtar që synon të masë larmishmërinë e burimeve të informimit të qytetarëve të një vendi. Përqendrimi konsiderohet i lartë ose tepër i lartë nëse katër pronarët kryesorë të medias kontrollojnë më shumë se gjysmën e saj.

Në rastin e Shqipërisë, vetëm dy televizionet kryesore në vend, Klan dhe Top Channel kontrollojnë së bashku 67% të tregut, ndërsa pjesa tjetër e televizioneve ndan pjesën e mbetur. Përqendrimi i të ardhurave në duart e dy televizioneve të mëdha është shtuar në krahasim me vitin 2017 nga 64 në 67%.

Tregu i medias në Shqipëri është i përqendruar jo vetëm sa i përket të ardhurave, por edhe sa i përket pronësisë së infrastrukturës bazë, gjë që ka shkaktuar edhe shqetësime për Autoritetin e Konkurrencës.

Ndryshimi më i madh në tregun e medias gjatë vitit të kaluar është që televizioni Klan arriti të kapërcejë Top Channel si kompania mediatike më e madhe në vend për herë të parë në shumë vite. Të ardhurat e Klan prej 1.46 miliardë lekësh ishin pak më të larta se sa ato të Top Channel, 1.37 miliardë lekë, por patën një rritje prej 26% në krahasim me një vit më parë.

Klan është aktualisht nën pronësinë e familjes Frangaj, ku paketa e aksioneve ndahet në masën 60% për Aleksandër Frangajn dhe 40% për Alba Ginën.

Frangaj dhe Gina ishin më herët edhe aksionerë të ABC News, një televizioni që kishte 2.9% të tregut sipas të ardhurave gjatë vitit të kaluar, por që pa edhe një rënie drastike të të ardhurave në masën 30%. Sipas të dhënave të publikuara në Qendrën Kombëtare të Biznesit, ABC News u shit te kompania e sapokrijuar A.B.C. MANAGEMENT për 600 mijë euro.

Blerësi A.B.C. MANAGEMENT është një kompani e re e regjistruar në Shqipëri, nën pronësinë e shtetases greke Efthymia Gkouma.

*****

Gjergj Erebara është redaktor i Rrjetit Investigativ BIRN Albania