ANALIZA NGA SOKOL BALLA

Ndërsa vazhdon jehona e fitores së thellë të Vetëvendosjes në Kosovë, janë shumë krahasimet që e lidhin atë me parti të ngjashme majtiste populiste, që lindën në Europën e pas krizës së thellë ekonomike të fundviteve 2000, në vende që u prekën thellë prej saj, si Spanja, Greqia, Italia. Pra, debati vazhdon në kërkim të gjetjes së arsyeve të një suksesi të tillë në Kosovë. Është kriza e thellë e punësimit? Është mosha e re mesatare e vendit? Apo është fundi i një klase politike të dalë nga lufta, e që në vend të menaxhonte vendin, gjeti arsye dhe motiv për t’u pasuruar prej tij, në emër të luftës? Por rasti i fitueses faktike të këtyre zgjedhjeve, Vjosa Osmanit, mbetet atipik: ajo ka fituar më shumë vota se çdo kandidat tjetër për deputet dhe i vetmi shpjegim mund të jetë që në mungesë të emrit të Kurtit në listë, emri i saj ishte më i asociuari me emrin e liderit të VV, në fletën e votimit.

Sigurisht që mungesa e një bishe politike dhe elektorale si Hashim Thaçi ndikoi në këto zgjedhje. Nga Haga, as ai dhe as mëkëmbësi i tij nuk ndihmuan dot figurën intelektuale, por të butë të Enver Hoxhajt, i cili duhet vlerësuar pasi nuk e la PDK-në të dilte forcë e tretë. A do të kishte ndodhur një revolucion i tillë elektoral nëse avionët specialë të Hagës nuk do t’i kishin marrë Veselin dhe Hashimin për “xhiro” afatgjatë në Holandë? Por mbetet sërish rasti Osmani që e konteston këtë argument. Ajo, pa Hagën dhe pa ndonjë filozofi të qartë, përveç xhirove publike me Albinin, me Hotin, një Kryeministër burokrat dhe teknik që e menaxhoi mirë pandeminë dhe firmosi marrëveshje në Uashington me Serbinë dhe me hijen e rëndë të Isa Mustafës, megjithatë arriti ta çonte LDK-në në kuotat e saj minimale historike në vend. Pra, Osmani ishte prova e fundit se sistemi politik dhe elektoral në Kosovë funksionon, sa kohë lejon që nisma politike edhe pa ide e pa përvojë, si ajo e Osmanit, të triumfojnë ditën e zgjedhjeve.

Në Shqipëri ka pasur raste apo gjysmë raste suksesesh elektorale të risive politike.

Gjergj Bojaxhi fitoi 15 mijë vota në lokalet e 2015 dhe atë që mendojnë se janë pak, të shkojnë të pyesin LSI-në, se me sa vota e ndihmoi Edi Ramën të fitojë bashkinë në vitin 2007. “Libra” nisi me bujë dhe me ide të mira dhe dikur në atë kohë shkruaja që edhe në nuk e votoni Blushin, të paktën dëgjojeni se çfarë thotë. Aleanca Kuqezi lulëzoi në vitet 2011-2012, aq sa pak muaj para zgjedhjeve, kuotat e saj në sondazhe dilnin me dy shifra. të tria këto nisma gjetën përkrahje sepse kishin ide, të reja revolucionare, ose të guximshme patriotike.

Por, ama, të gjitha këto raste dhe gjysmë raste u tretën si kripa në ujë. AKZ u zhduk nga skena në më pak se një muaj para zgjedhjeve të 2013 dhe nga 11 për qind në sondazhe, përfundoi me vetëm me 11 mijë vota. “Libra” u “shit” për motive të tjera. Ndërsa Bojaxhiu sot endet i vetmuar si aktivist i shoqërisë civile. Këto janë faktet e një toke politike djerrë, që prodhimin e saj të vetëm afatgjatë politik jashtë PD dhe PS, ka partinë e Ilir Metës. Dhe kur them partia e Ilir Metës, e them për të theksuar se ajo ka ndalur së ekzistuari si një parti e majtë, europianiste. Shqipëria e 30 vjetëve demokraci sot sheh me zili sesi kosovarët ua kalojnë edhe këtë garë, pa kuptuar ende arsyet përse.