Gurët në veshka janë betonime të forta të mineraleve dhe elementëve të tjerë që gjenden normalisht në urinë. Guri zakonisht formohet në veshkë para se të kalojë tubat që lidhin veshkën me fshikëzën. Rrallë, gurët mund të formohen në fshikëz. Ndërsa gurët në veshka mund të ndodhin në çdo moshë, madje edhe tek foshnjat e parakohshme, shumica ndodhin në adoleshencë, me vajzat adoleshente që kanë incidencën më të lartë.

Llojet e gurëve në veshkë
Ekzistojnë shumë lloje të ndryshme të gurëve në veshka tek fëmijët, por më i zakonshmi përmban kalcium në shoqërim me materiale të tjera. Gurët variojnë në madhësi.

Shkaqet e gurëve në veshka
Në shumicën e fëmijëve dhe adoleshentëve, gurët në veshka janë për shkak të dietës dhe / ose sasisë së lëngjeve që fëmija pi. Në disa fëmijë, ata janë rezultat i një:

Problemi specifik të trashëguar
Bllokimi i rrjedhës së urinës
Infeksioni i veshkave

Shenja dhe simptoma
Shenja më e zakonshme e një guri në veshka tek fëmijët më të rritur dhe adoleshentë është shfaqja e papritur e dhimbjes në pjesën e pasme ose anësore. Dhimbja është zakonisht e vazhdueshme dhe e rëndë, dhe shpesh shkakton nauze dhe të vjella. Kjo dhimbje mund të lëvizë në zonën e ijëve pasi guri kalon poshtë traktit urinar. Shumicën e kohës, kjo bën që gjaku të shfaqet në urinë. Shpesh kjo mund të zbulohet vetëm duke provuar urinën për gjak por ndonjëherë është e dukshme për syrin. Fëmijët e vegjël me gurë në veshka zakonisht nuk janë në gjendje të tregojnë saktësisht se ku është dhimbja dhe vetëm ankohen se pjesa e kurrizit dhemb. Një numër i fëmijëve të vegjël nuk do të kenë dhimbje fare dhe gurët zbulohen gjatë vlerësimit të një infeksioni të traktit urinar ose si një gjetje e papritur në një studim me rreze x ose ultratinguj të bërë për një arsye tjetër.

Si bëhet diagnoza?
Ndërsa vendndodhja dhe ashpërsia e dhimbjes dhe prania e gjakut në urinë janë sugjeruese për një gur në veshka, diagnoza mbështetet në gjetjen e një guri në traktin urinar nga një radiografi ose eko. Ndonjëherë, diagnoza bëhet duke kapur gurin në urinë pasi të ketë dalë. Shumë gurë mund të shihen me një rreze x të thjeshtë të barkut dhe shumica mund të shihen me një eko të veshkave. Një skanim CT mund të tregojë gurët më të vegjël, por e ekspozon fëmijën në më shumë rrezatim. Nëse ju ose mjeku dyshoni se fëmija ka një gur në veshka, ai mund t’ju ndihmojë të vendosni se cila metodë është e nevojshme për të bërë një diagnozë.

Trajtimi
Pasi të zbulohet një gur, qëllimi fillestar është të ndihmoni fëmijën të kalojë gurin në veshka jashtë traktit urinar duke pirë sasi të mëdha uji dhe lëngu tjetër. Në njëfarë kuptimi, ata janë duke u përpjekur ta “shpëlajnë atë”. Nëse fëmija nuk mund të kalojë lëngun poshtë për shkak të dhimbjes dhe vjelljes, mund të jetë e nevojshme që lëngu të jepet përmes një serumi . Shpesh, ilaçet jepen për të ndihmuar në uljen e dhimbjes. Gurët më të mëdhenj se një cm mund të kërkojnë operacion ose litotripsi për t’i hequr ato. Litotripsi përdor një makinë të veçantë për të dërguar valë tingulli tek fëmija për të goditur gurin në copa shumë më të vogla që pastaj mund të kalohen në traktin urinar. Ndërsa mund të tingëllojë e frikshme, është mjaft e sigurt dhe nuk dëmton veshkën. Litotripsia madje mund të bëhet në fëmijë të vegjël, megjithëse një fëmijë mund të vihet në gjumë për procedurën.

Parandalimi
Trajtimi më i mirë është parandalimi i formimit të gurëve të rinj. Të gjithë fëmijët me gurë në veshka duhet të:
Pini shumë lëng gjatë gjithë ditës
Kufizoni kripën në dietën e tyre
Kufizoni sasinë e sodës ose pijet joalkoolike që konsumojnë

Mjeku mund t’ju kërkojë të mblidhni të gjithë urinën që fëmija nxjerr  për 24 orë për ta provuar atë për faktorë specifikë që mund të predispozojnë fëmijën për gurët në veshka. Me këtë informacion, mjeku do të kuptojë më mirë pse fëmija formoi një gur dhe të jetë në gjendje të bëjë rekomandime specifike dietike ose të përshkruajë ilaçe të caktuara për të ndihmuar që fëmija të mos krijojë një gur tjetër në veshka. Mjeku mund të rekomandojë që fëmija të shikohet nga një nefrolog pediatrik ose urolog, i cili ka përvojë në trajtimin e fëmijëve me gurë në veshka.