Lidhu me ne

Mix

Sa herët mund të diagnostikoni autizmin?!

Autizmi është i zakonshëm. Sipas të dhënave më të fundit nga Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), nga çdo 59 fëmijë 1 është diagnostikuar me autizëm. Kjo është një rritje e dukshme nga viti 2000, kur vetëm 1 në 150 fëmijë ishte diagnostikuar me autizëm.

Ka shumë që nuk dimë për autizmin, siç janë saktësisht faktorët  që e shkaktojnë atë ose pse po bëhet më e zakonshme. Por një gjë që dimë ,është se sa më parë fillojmë ta trajtojmë, aq më mire është. Aftësitë komunikuese dhe sociale ndërtohen shumë herët. Ne kemi mundësinë tonë më të mirë për të përmirësuar gjërat nëse punojmë brenda asaj dritare natyrale. Kjo është arsyeja pse ka pasur një shtytje të qëndrueshme për të bërë diagnozën sa më shpejt që të jetë e mundur.

Nuk është e lehtë për prindërit të dëgjojnë se fëmija i tyre ka, ose mund të ketë, autizëm. Edhe kur ka shqetësime për zhvillimin e fëmijës, është e natyrshme të shpresojmë që një fëmijë të ketë vetëm një zhvillim të vonë, ose pak të “çuditshëm”. Dhe me të vërtetë, disa fëmijë kanë zhvillim të vonë, ose të çuditshëm, ose kanë një problem krejtësisht të ndryshëm me zhvillimin e tyre. Pra, sa herët mund të diagnostikoni në mënyrë të besueshme autizmin?

Çfarë na thotë hulumtimi mbi autizmin?

Një studim i fundit u përqëndrua në këtë pyetje. Studiuesit panë më shumë se 1200 fëmijë të vegjël të cilët kishin të paktën dy vlerësime zhvillimore midis 12 dhe 36 muajsh. Më pak se 2% e fëmijëve të vegjël që fillimisht mendohet të kishin autizëm u menduan më pas se kishin zhvillim normal. Dhe nga ana tjetër, 24%  që fillimisht  mendohej se nuk kishin autizëm u diagnostikuan më vonë se e kishin këtë crregullim . Pra, ndërsa fotografia nuk është gjithmonë e qartë në fillim, pasi të bëhet diagnoza, ajo zakonisht mund të japi një përcaktim më të qartë.

Në cilën moshë mund të bëhet me besueshmëri diagnoza?

Në 12 deri në 13 muajsh, “qëndrueshmëria diagnostike” e diagnozës së autizmit – domethënë shkalla në të cilën ishte e sigurt dhe e qartë – ishte rreth 50%. Kjo shkoi deri në 80% nga 14 muajsh, dhe 83% në 16 muajsh.

Kjo ka kuptim nëse mendoni për zhvillimin e një vogëlushi. Në 12 muajsh, ata po fillojnë të thonë fjalë, u përgjigjen komandave dhe bashkëveprojnë me të tjerët. Kështu që një fëmijë i cili nuk është duke i bërë këto, me siguri që lind një dyshim. Por deri në 18 muajsh, të gjitha këto aftësi duhet të jenë plotësisht të vendosura, duke ngritur këmbanat e alarmit për një fëmijë që nuk i ka ato.

Cilat strategji trajtimi mund të ndihmojnë fëmijët me autizëm?

Trajtimi kryesor për autizmin quhet analizë e aplikuar e sjelljes (ABA). Ky është një program i sjelljes që prish veprimet dhe sjelljet e “dëmshme” në hapa të vegjël duke Ii zëvëndësuar ato më sjelljë pozitive.  Inkurajon sjelljet pozitive dhe dekurajon sjelljet negative. Trajtime të tjera përfshijnë terapi profesionale, terapi integruese shqisore dhe strategji për të përmirësuar komunikimin, të tilla si përdorimi i fotografive që fëmijët mund të tregojnë për t’i lënë prindërit ose kujdestarët të dinë çfarë dëshirojnë.

ABA dhe trajtimet e tjera janë të dobishme për fëmijët me probleme zhvillimi, pavarësisht nga shkaku i tyre. Nuk ka ndonjë dobësi për t’i bërë ato edhe nëse fëmija në fund të fundit konstatohet se ka një problem tjetër – ose nuk ka problem fare. Ata janë të mirë për fëmijën me autizëm, fëmijën me aftësi të kufizuara gjuhësore ose një zhvillim të vonë. Po, është e vështirë për prindërit të dëgjojnë një diagnozë të autizmit. Por ka shumë arsye për shpresë kur bëhet fjalë për autizmin, dhe nuk duhet të humbim kurrë kohën kur një fëmijë ka nevojë për ndihmë.

Nëse mendoni se fëmija ka një problem, kërkoni ndihmë. Ju nuk keni asgjë për të humbur, dhe gjithçka për të fituar.

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook