Shkencëtarët po raportojnë një hap të hershëm drejt një ilaçi për HIV që mund të merret vetëm disa herë në vit.

Një injeksion i vetëm i ilaçit eksperimental, i quajtur lenacapavir, ishte në gjendje të ulte nivelin e gjakut të HIV-it në një grup të vogël pacientësh. Dhe ishte i aftë të ruajë nivele aktive në gjak për më shumë se gjashtë muaj. E gjitha shtron mundësinë që një ditë të keni një trajtim HIV që duhet të bëhet vetëm dy herë në vit. Regjimet e tanishme të trajtimit për HIV – kombinimet e ilaçeve oralë që shpesh quhen “kokteje” – në përgjithësi funksionojnë mjaft mirë, tha bashkëautori i studimit, Dr. Martin Rhee.

“Por pacientët shpesh thonë se me kalimin e kohës, marrja e pilulave ditore mund të jetë një barrë,” tha Rhee, drejtore e hulumtimeve klinike për Gilead Sciences, Inc. – e cila po zhvillon lenacapavir.

Kështu që shpresa është se ilaçet për HIV me veprim më të gjatë mund të “çlirojnë njerëzit nga pilulat e përditshme”, tha Rhee. Përtej kësaj, ai vuri në dukje se ilaçet me veprim më të gjatë mund të ofrojnë një mënyrë më të thjeshtë për të parandaluar HIV-in te njerëzit me rrezik të lartë: Tani për tani, kjo është bërë me një regjim ditor të pilulave të njohur si PrEP (profilaksia para ekspozimit).

Sidoqoftë, shumë më tepër punë mbetet përpara. Studimi i ri, botuar më 1 korrik në revistën Nature, ofron një “provë parimi” që një interval dozimi i çdo gjashtë muajsh është i mundur, tha Rhee.

Studiuesit zbuluan se në 40 njerëz të shëndetshëm, lenacapavir u shfaq i sigurt dhe mund të mbetet aktiv në trup për më shumë se gjashtë muaj. Dhe në 32 njerëz me HIV, një injeksion i vetëm uli nivelet virale në gjak brenda nëntë ditësh. Është  inkurajuese që ilaçi është “i prekshëm për dozimin çdo gjashtë muaj”, tha Dr. Rajesh Gandhi, një mjek i sëmundjeve infektive në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts, në Boston. Gandhi, i cili është gjithashtu kryetari i Shoqatës së Mjekësisë HIV, u pajtua se ka nevojë për ilaçe HIV me veprim më të gjatë.

Problemi është se HIV nuk mjekohet vetëm me një ilaç – për ta mbajtur virusin të shtypur dhe të kufizojë shanset që ai të bëhet rezistent ndaj ilaçeve. Pra, që çdo regjim dy herë në vit të bëhet realitet, shpjegoi Gandhi, duhen çiftuar dy ilaçe me veprim të gjatë.

“Pra, pyetja është, me çfarë partneri e përdorni këtë ilaç?” tha ai.

Rhee tha se Gilead po punon për një partner të tillë. Shumë shpejt, studiuesit do të studiojnë efektet e lenacapavir, të marra çdo gjashtë muaj, në pacientët me HIV që kanë provuar shumë ilaçe standarde dhe janë rezistente ndaj tyre. Ilace të tjera me veprim më të gjatë për HIV janë dozat janë më të shpeshta se dy herë në vit.

Studiuesit po studiojnë një kombinim të dy ilaçeve injektuese – kabotegravir dhe rilpivirinë – që jepet çdo muaj. Shpresa është që ta mbajmë HIVin të shtypur në pacientët që kanë mbajtur virusin në nivele shumë të ulëta me ilaçe standarde orale. Ndërkohë, kabotegravir po testohet gjithashtu për parandalimin e HIV-it tek njerëzit me rrezik të lartë, sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit të Sh.B.A-së. Në këto  prova, injeksionet jepen çdo dy muaj.

Por, ndërsa dozat e rralla do të ishin të përshtatshme dhe – shpresojmë – ta lehtësojnë jetesën, ekzistojnë pyetje për sigurinë, nëse pacientët  kanë efekte anësore nga ilaçi. Për të ndihmuar në shmangien e kësaj, tha Gandhi, studimet kanë përdorur një fazë “paraprirëse”: Pacientët së pari marrin versione orale me ilaçet që veprojnë gjatë, për t’u siguruar që mund t’i tolerojnë ato.

Por një shqetësim tjetër, tha Gandhi, është ajo që mund të ndodhë nëse pacientët humbasin ose vonojnë një injeksion: Ndërsa nivelet e ilaçit veniten në trup, virusi mund të kthehet i zhurmshëm, dhe ndoshta mund të zhvillojë rezistencë ndaj ilaçeve. Rhee u pajtua që është një çështje që do të përballet me të gjitha ilaçet HIV me veprim të gjatë në zhvillim. Megjithatë, përparimi drejt opsioneve të reja është inkurajuese, sipas Gandhi. Njerëzit me HIV duhet të dinë që shkencëtarët janë ende duke punuar në trajtime të reja, tha ai – duke përfshirë mënyra për ta kuruar atë.

“Ne jemi akoma të përkushtuar për të gjetur një kurë,” tha Gandhi.