Termi pjekuri kombinohet me aspekte të ndryshme njerëzore: në fakt, flasim për pjekurinë e zhvillimit biologjik, gjuhësor, intelektual, të gjykimit dhe shpirtëror, për të nënvizuar nivelin maksimal të plotësimit të individit. Në këtë kuptim duhet të kuptojmë edhe pjekurinë emocionale, d.m.th aftësinë për të kontrolluar plotësisht emocionet e dikujt, për t’i kuptuar ato dhe për të ditur se si t’i menaxhojmë ato.

Shoqata Amerikane Psikologjike (APA), e përcakton pjekurinë emocionale si:

Një nivel i lartë dhe i përshtatshëm i kontrollit dhe shprehjes së emocioneve.

Pjekuria emocionale, megjithatë, nuk është vetëm kjo, në fakt ajo identifikon edhe aftësinë për të kuptuar emocionet e dikujt, për t’i treguar ato në mënyrë të shëndetshme dhe gjithashtu për të njohur emocionet e të tjerëve. Në dritën e kësaj, këshilltarja e shëndetit mendor në Indianapolis Jennifer Vincent thotë:

të jesh i pjekur emocionalisht do të thotë të jesh i vetëdijshëm për veten dhe shoqërinë, pra të dish të njohësh emocionet tek vetja dhe tek të tjerët.

Për të kuptuar konkretisht se çfarë do të thotë të jesh i pjekur emocionalisht, American Behavioral Clinics identifikon 10 karakteristika kryesore:

1. Fleksibiliteti: një person i pjekur emocionalisht është në gjendje të reflektojë mbi situatën dhe të zhvillojë një plan B apo edhe një plan C nëse është e nevojshme, në mënyrë që të jetë në gjendje ta përballojë atë në mënyrë efektive.

2. Përgjegjësia: nëse personi i pjekur emocionalisht bën një gabim, ai nuk do t’ua kalojë përgjegjësinë për veprimet dhe zgjedhjet e tij të tjerëve, por do të shikojë brenda vetes përmes vetëanalizës për të kuptuar arsyet e gabimeve të tij për të përmirësuar veten.

3. Mendjehapja: sidomos kur kemi të bëjmë me të tjerët, mund të hasim mendime që janë edhe diametralisht të kundërta. Ata që kanë zhvilluar pjekurinë emocionale nuk do të përpiqen të kenë të drejtë me çdo kusht në përpjekje për të marrë një pozicion dominues.

4. Kërkimi i mundësive për rritje: një tipar tjetër karakteristik është kërkimi i mundësive të mundshme për rritje dhe pasurim personal.

5. Pyetja e vetvetes: në krahasim me të tjerët, njerëzit me pjekuri emocionale nuk ndihen të kërcënuar, por vënë në dyshim veten e tyre, janë të gatshëm të rivlerësojnë pozicionet e tyre dhe të mbajnë një qëndrim dëgjues.

6. Rezistenca: aftësia për të njohur emocionet negative të dikujt si dëshpërimi, trishtimi, zhgënjimi, i lejon personit të reflektojë mbi shkaqet e humorit të tij negativ dhe mbi të gjitha të zhvillojë zgjidhje për t’u përballur me situatat e dhimbshme ose të pakëndshme nga të cilat ato janë krijuar.

7. Qetësia: njerëzit e pjekur emocionalisht përballen me situata me ekuilibër dhe racionalitet në mënyrë që të jenë në gjendje të vizualizojnë opsionet e mundshme dhe të arrijnë një zgjidhje pozitive.

8. Vetëvlerësimi: ndërgjegjësimi për emocionet e tij bën që personi të zhvillojë ndjenjën e vetëvlerësimit.

9. Afrueshmëria: Njerëzit e pjekur emocionalisht janë në gjendje t’u afrohen lehtësisht të tjerëve falë ndjeshmërisë së tyre. Kjo i lejon të shmangin çdo gjykim për bashkëbiseduesin e nxitur nga paragjykime ose përshtypje të rastësishme që mund të ndikojnë në ndërveprim dhe mirëkuptim. Ata janë vërtet të interesuar për emocionet e të tjerëve.

10. Sensi i humorit: Përgjithësisht ata që kanë një pamje të qartë të emocioneve të tyre tregojnë një sens të fortë humori, si një formë e çlirimit të stresit.