Kuriozitete / Pse quhet gjel deti ?

Nuk ka Vit të Ri pa gjel deti. Zbuloni historinë e çuditshme dhe kush e nisi i pari

Ekziston një mit për gjelat e detit, kështu shkruan The Indipendent ku tregon se në Amerikë, ditën e Falenderimeve të gjithë gatuajnë gjel deti. Gati 90% e amerikanëve e konsumojnë atë ditë, ose për Vitin e Ri. Dhe në fakt nuk është vetëm në Amerikë, por në shumicën e vendeve të botës. Kështu, lind pyetja se pse pikërisht gjel deti?

Historia me gjelin e detit, ose gjelin yndyror na sjell një çështje të çuditshme të sistemit tonë global të ushqimit. Gjeli i detit është kthyer në një ?delikatesë kombëtare?. Prodhimi blegtoral në shkallë industriale u zhvillua pas Luftës së Dytë Botërore, mbështetur nga përparimet shkencore si antibiotikët, hormonet e rritjes dhe në rastin e Turqisë, inseminimi artificial.

Prodhimi në Turqi u rrit nga shtatë milionë kilogramë në janar të vitit 1960 deri në 230 milionë kilogram në janar të vitit 2017. Prodhimi i përgjithshëm këtë vit është parashikuar në 245 milionë zogj. Pjesa e përparme e gjelit të detit, njihet si hunda e pastorit, hunda e Papës ose hunda e sulltanit dhe ashtu u përhap sipas feve. Nëse myslimanët nuk e hanë mishin e derrit, dhe katolikët po, gjelin e detit e hanë të gjithë, përveç vegjetarianëve.

Nëpërmjet bishtit, gjeli i detit arrin të pastrohet vetë, ndërkohë që 75 % e  mishit është tërësisht me yndyrë. Nuk është e qartë se pse ka kaq shumë kërkesa në dyqanet amerikane për mishin e gjelit të detit, por ndoshta është thjesht një vendim ekonomik, por edhe shija bën të vetën.

Konsumi i mishit të gjelit të detit nga Turqia ishte një risi për shumicën e konsumatorëve para Luftës së Dytë Botërore, dhe kështu risia filloi të përhapej kudo në botë.