Radar
Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e ndërmjetësimit agresiv të Barack Obamës, duke shfrytëzuar shqetësimet e votuesve në lidhje me ekonominë përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit…
Tenda e madhe, kostoja e lartë e jetesës, rregullat në ndryshim të lojës: në dritën e fitores së Mamdanit, kryetarit të ri të bashkisë së Nju Jorkut, Socialist Demokrat, dhe sukseseve të tjera të Partisë Progresive në zgjedhjet e 4 nëntorit, nga fitimi i posteve të guvernatorëve të Virxhinias dhe Nju Xhersit deri te fitorja në referendum në Kaliforni, këto tre fronte do të jenë vendimtare, një vit nga tani, në zgjedhjet e mesit të mandatit që mund ta privojnë Trumpin nga kontrolli i Kongresit.
Fitorja e madhe e Mamdanit, me mobilizimin e mbi 100 mijë vullnetarëve, përfaqëson një injeksion të jashtëzakonshëm energjie për një parti të krahut të majtë që deri më tani është dekurajuar dhe çorientuar nga kthimi i Donald Trump dhe axhenda e tij autoritare.
Mobilizimi i të rinjve (dhe gjithashtu ai i grave, i simbolizuar nga ngritja e dy guvernatorëve të rinj) është një aset i paçmuar për Demokratët, por nuk mund të harrojmë se Amerika tani është një vend thellësisht i ndarë: Verilindja, bregdeti i Paqësorit dhe disa qytete të mëdha në brendësi të vendit janë shënuar në hartën politike me blunë e së majtës, pjesa tjetër me të kuqen e Republikanëve.
Nëse menaxhohet keq, fitorja e Mamdanit, me populizmin e tij të krahut të majtë që i bashkon kauzat e lavdërueshme me propozime bindëse, tërheqëse për elektoratin, por pjesërisht jopraktike ose tepër të kushtueshme, rrezikon ta theksojë këtë polarizim. Kryebashkiaku i ri përballet me sfida të mëdha: t’i kundërvihet Trumpit të çliruar dhe të demonstrojë aftësinë e tij për të qeverisur në mënyrë efektive dhe me ekuilibër, duke injektuar një dozë të shëndetshme realizmi në planet e tij. Ai gjithashtu përballet me një sfidë të tretë, më pak të dukshme, por ndoshta më të vështirë për t’u menaxhuar: frenimin e radikalizmit të “vijës së ashpër” të majtë.
Disa figura demokrate janë kritikuar për mosdhënien e mbështetjes së tyre zyrtare kandidatit të krahut radikal të partisë së tyre. Por këshilltarët e vetë Mamdanit u habitën nga orteku i reagimeve negative që i goditi pas bisedës telefonike midis kandidatit të tyre dhe Barack Obamës: aktivistët që denoncojnë një Zohran tashmë “konformist”, të zhytur në establishment.
Në realitet, demokratët mund të rishfaqen dhe të fitojnë përsëri vetëm nëse mund të riparojnë përçarjet në tendën e madhe nën të cilën dikur gjenin strehë të moderuarit dhe liberalët, pa luftuar kundër njëri-tjetrit. Dhe gjithashtu të bardhët, zezakët dhe hispanikët.
Këtu, pas zgjedhjeve që varrosën “Bidenizmin”, një moderim pa shpirt, ndërsa Bill Clinton e la veten mënjanë duke mbështetur Cuomon, ekziston vetëm një ngjitës i mundshëm ndërgjeneracional, efektiv nga njëri skaj i Amerikës në tjetrin: vetë Obama.
Ish-presidenti, i heshtur për një kohë të gjatë përballë abuzimeve të pushtetit nga Trump dhe i hutuar nga axhenda radikale e Mamdanit, kohët e fundit ka dalë nga letargjia e tij.
Dhe këtu hyn në lojë faktori i dytë: ashtu si Mamdani dhe Guvernatori i Kalifornisë, Gavin Newsom, i cili udhëhoqi dhe fitoi betejën për një rivizatim miqësor ndaj demokratëve të hartës së zonës zgjedhore, një betejë që në vetvete është shumë e diskutueshme, por është e justifikuar përballë manovrave edhe më serioze republikane për të shtrembëruar votën në Teksas dhe shtete të tjera “të kuqe”, Obama gjithashtu e kupton se “rregullat e lojës kanë ndryshuar”. Ai duhet të luftojë pa u lodhur. Dhe ndoshta t’i ndotë ata.
Në fund të fundit, Obama e ka ditur që nga viti 2016 se ekstremizmi joliberal i Trump nuk mund të luftohej me sjellje të mira. Që atëherë, përballë vulgaritetit, gënjeshtrave dhe insinuatave të fushatës së Donaldit, Michelle u kundërpërgjigj: “Kur të tjerët ulen poshtë, ne ngrihemi lart”.
Tani Obama po ndryshon kurs: ai u rrëfen miqve të tij se deri më tani mendonte se Trump, pavarësisht sa dëmtues, do të triumfonte, se Amerika do të qëndronte e fortë. Tani ai nuk është më i sigurt. Kështu që ai lë mënjanë dyshimet e tij në lidhje me korrektësinë institucionale të zgjedhjes së Kalifornisë dhe mbështet luftën kundër ndryshimit të hartave zgjedhore. Dhe, ndërsa nuk pajtohet me shumë pika të axhendës së tij, ai e konsideron Mamdanin një aset të rëndësishëm për rigjallërimin e frontit Demokratik. Tani do të jetë detyrë e tij të sigurojë që entuziazmi të mos shndërrohet në energji pozitive dhe jo në optimizëm të pamatur. Dhe të ndihmojë Mamdanin ta bëjë axhendën e tij të pajtueshme me parimet udhëheqëse të partisë pa dëmtuar shtytjen socialdemokrate që mbështet projektin e tij.
Nuk është mision i lehtë, duke pasur parasysh se ai do të duhet të përballet jo vetëm me përjashtimin e “personave të vijës së ashpër”, por edhe me përpjekjet e parashikueshme të lëvizjes MAGA për të prishur një plan të tillë me provokime, dhe ndoshta edhe me ngacmime: disa ligjvënës do të donin ta pengonin Mamdanin të betohet si kryetar bashkie duke u thirrur në një dispozitë kushtetuese që u ndalon mbështetësve të kryengritjes të mbajnë poste publike.
Por votimi i djeshëm zbulon edhe diçka tjetër: nga Nju Jorku në Virxhinia, votuesit u thanë anketuesve se votuan kryesisht duke pasur parasysh shqetësimet e tyre ekonomike, koston e lartë të jetesës që e bëri Bidenin jopopullor dhe tani po ka të njëjtin efekt tek Trump.
Republikanët kanë më pak se një vit për të ndryshuar drejtimin e një ere ekonomike që tani po i mban prapa. Nuk është një detyrë e lehtë, duke pasur parasysh retë që mblidhen në horizont. /Përshtatur nga Corriere/
