Nga Enrico dal Buono*

Nuk është fjala për zemra, as për orgazma, projekte jete apo fëmijë. Çifti është një aleancë kundër vdekjes. Gjithsesi humbëse përballë vdekjes. Është e destinuar të humbë duke nisur që nga momenti i shikimit të parë dhe çdo puthje, përkëdhelje dhe sherrnajë, nuk është gjë tjetër veçse paralajmërim i saj. Një fill merimange mes dy muresh. Këputet njëra anë, pastaj tjetra: tumori im, infarkti yt… (Kemi patjetër diçka të tillë tonën). Ndonjëherë gjithçka rrënohet sa hap e mbyll sytë: një aksident rrugor, një shpërthim. Universi e cik lehtë me gisht dhe sakaq filli dridhet: Një e krruajtur te kavilja që e detyron shoferin të ulë kokën; një qelizë që vendos të çmendet dhe shumë shpejt ju kthen në statistikë; ah sikur ta kisha vënë shallin; më shkruaj kur të mbërrish… Kaq banale, përditshmëria, atje përkrah nesh. Ndoshta na pyet: Sa është ora? Është vonë, jemi asgjëkundi!

Shpesh na kaplon një dëshirë e dëshpëruar për ngrohtësi. Të braktisësh gjithçka, stilolapsin, kompjuterin, shtëpinë, punën. Dhe të rendësh tek ajo: Ekziston ende. Pak rëndësi kanë mesazhet dhe telefonatat. Ekziston ende trupi i saj – kjo ka rëndësi – dhe nuk do të ekzistojë më. Një mesazh do të udhëtojë në hapësirë deri sa të ekzistojë hapësira, ndërsa ai trup nuk do të mbërrijë të jetojë e të shohë shtatë a tetë Presidentë Republike dhe do të thërmohet në fragmente dhe elemente kimike, atome e neutrone, sa hap e mbyll sytë. Në fakt, është i ngrohtë, si gjithçka tjetër që ka vdekje. E ardhmja është e të ftohtës, vdekja është në frigorifer.

Ata sy që shihnin brenda teje dhe që gjithnjë të falnin, ngjyrë gështenjë, me pak grim, me një lot varur, të mbyllur në gjumë; ata sy do të shndërrohen në magnez, potas dhe metan. Por për momentin, trupi i saj është ende këtu: Është thuajse natë, futemi poshtë çarçafëve, ti më shtrëngon , shtrëngon edhe më fort, nuk dëgjon ç’ndodh atje jashtë, sa ftohtë është, rrotullohesh, të përqafoj nga pas, si dy karkalecë deti të qëruar, gati për t’u përtypur nga rastësia. Ja pra ku jemi, njëri përgjatë tjetrit: Nëse era, të çmendurit, sëmundja nuk na fshijnë nga faqja e dheut, atëherë do të na fshijë koha. Vetëm koha; një erë e qashtër, që fryn nga perëndimi, që na përshpërit në fytyrë të ardhmen. Dhe pavarësisht se strofkullohemi në zemër, ti përsëri më shtrëngon.

Si atëherë, kur një përbindësh më kishte robëruar në bodrum dhe unë rendja në ëndërr drejt portës që mbyllej, me ballin e çarë. Kisha ndeshur kokën me murin e dhomës, sa idiot. Isha në ëndërr dhe me ulërimën time, të kisha zgjuar edhe ty, që më mjekoje. Sa qeshëm atëherë, ishim gjallë, shpëtuam, teksa fjetëm me abazhurin ndezur. Pastaj është radha jote: analizat e gjakut, ti që ulëret teksa mbështjell krahun e majtë tri herë me celofan dhe zbraz poshtë gurrmazit valiume pa fund, teksa vazhdon bërtet, bërtet sepse do të deshe të gëlltisje e të ishe e mbushur me pambuk-sheqeri me shije luleshtrydhe dhe jo me ato krimba të fryrë nga gjaku që i quajmë vena dhe ata molusqe të mëdha që i quajmë organe.

Për pak kohë, jemi të përbërë akoma nga pambuk-sheqeri me shije luleshtrydhe. E dashur, kjo është rinia. Përpara se kjo të jetë e pamohueshme, na bëjnë të vdesim përbrenda, molusqe që marrin emrin “pankreas”, “zorrë e trashë” dhe emra të tjerë, të cilët, nëse ke filluar t’i zësh në gojë, do të thotë që tashmë ke filluar të vdesësh.

Çfarëdolloj gjëje të ndodhë, do të bëj të pamundur që ti të mos vdesësh. Ky fundja është çifti. Nëse do të zgjidhja nëse të shpëtoja ty dhe gjithë botën, do të të zgjidhja ty. Në këtë mënyrë ne biem në dashuri. Nuk ka asgjë tjetër më të brishtë dhe të gënjeshtërt sesa një premtim për përjetësi; por nuk ka asgjë poaq të bukur. “Përgjithmonë”… të shtrirë në kanape, “përgjithmonë”… teksa trokasim gotat në restorant, “përgjithmonë”… pasi kemi bërë dashuri, “përgjithmonë”… në spital. Janë të gjitha “përgjithmonë”.

Çdo histori është një kolanë “përgjithmonë”-sh. Por po aq të kota sa kërkimi i faljes pas një fyerjeje, sa kravatat, sa shtrojat poshtë pjatave, sa të veshurit e një kufome, sa buzëqeshja ndaj një shitëseje, sa universi!

Por nëse bëjmë pazaret e duhura, farat kuinoa, ujin e arrës së kokosit, nëse shkojmë të flemë herët, nëse përkundim në mendje kujtime që kanë rëndësi vetëm për ne dhe për ushtrinë tonë të çasteve të rënda, nëse kujdesemi për trupat tanë që humbin jetë ngado si pagure uji të shpuara (t’ua mbyllim vrimat me përkëdhelje); pra nëse bëjmë të gjitha këto, për ne do të jetë ndryshe, do të na ndodhë mrekulli, do t’ia dalim, vetëm ne të dy!

*Enrico dal Buono është editorialist për RollingStone