“Thashethem” apo “Thash e thua”!

Nga Holta Heba*

Në të dyja këto lloje komunikimi, përfshihen veprimet, lëvizjet, ngjyrimi dhe tonaliteti i zërit si elemente të qenies njerëzore, të cilat marrin pjesë në përçimin e mesazhit. Qëllimi i dhënies dhe i marrjes së saktë të informacionit në komunikim kërkon shpesh që mesazhi të transmetohet jo vetëm me fjalë, por edhe me vënien në punë të të gjitha elementeve të qenies njerëzore.

Vënia në punë e tyre përbën atë që quhet “mënyrë e komunikimit”. Janë pikërisht këto elemente, të cilat e kalojnë informacionin nga komunikim me vetveten në komunikim me një të dytë, të tretë apo më shumë. Një komunikim nga “thash e them” kalon në një komunikim të llojit “thash e thua” ku elementet e qenies njerëzore nuk janë më në vetën e parë njëjës, por iu përkasin dy apo më shumë bashkëbiseduesve.

Sigurisht që ndërmjet këtyre dy proceseve të komunikimit ka një dallim thelbësor. Analiza që i bëjmë veprimit apo fjalës që përçojmë te të tjerët është pikërisht komunikimi me vetveten, ku një rol të rëndësishëm luan edhe ndërgjegjja. Por ky është vetëm konotacioni parësor i llojit të komunikimit “thash e them” ose e thënë ndryshe: komunikimi me ndërgjegjen time. Komunikimi me ndërgjegjen time është më i thjeshti në botë, pasi në këtë rast nuk ka nevojë për fjalë dhe fjali “bombastike” për të krijuar një imazh sa më të përsosur me bashkëbiseduesin. Është pikërisht rasti kur veprime apo sjellje të “vogla” individuale pasqyrojnë botën dhe vetëdijen tonë ose momenti kur truri hyn në analiza të pavetëdijshme për të korrektuar ose jo mënyrën e komunikimit individual.

Konotacioni dytësor i llojit të komunikimit “thash e them” është për hir të së vërtetës vetë komunikimi “thash e thua”, ku tjetri përfshihet në lojën për t’i dhënë kuptim dhe plotësim qëllimit të mesazhit që duam të përçojmë dhe kuptojmë.

Mënyra se si e pasqyrojmë vetveten para ndërgjegjes sonë është totalisht e ndryshme nga mënyra se si zgjedhim ta pasqyrojmë atë para një të dyti, të treti apo më shumë feedback-u i mesazhit të përcjellë prej meje po për veten time, është totalisht në varësinë time. Jam unë personi që përgatis mesazhin dhe që e “gëlltis” atë të parapërgatitur nga unë. Në rastin kur feedback-u pritet nga dikush tjetër që nuk jam unë, atëherë ankthi për përçimin e saktë të mesazhit nuk mund të jetë i njëjtë. Edhe në këtë rast, mesazhi është në varësinë time, por gjithnjë i mirëgatuar për t’u kuptuar sa më saktë nga bashkëbiseduesi, i cili mund të jetë i ngjashëm apo i ndryshëm nga unë, por që në fund të fundit ka të njëjtin interes me mua në bashkëbisedim. Ky interes i përbashkët është “thashethua” dhe jo më “thashethem”.

Me pak fjalë, qenka e vështirë që në konotacionin parësor të thashethemit të dalësh nga vorbulla për të kuptuar se ku qëndron dallimi. Elementet e qenies njerëzore që përdoren për të komunikuar mesazhin kanë ngjyresa dallueshëm të ndryshme. Thashethem si me konotacionin parësor (komunikimi me vetveten) si edhe me atë dytësorin më metaforik, (të shpifesh dhe sajosh për tjetrin) kërkon fjalë me intonacion gati të pazëshëm. Në rastin e komunikimit “thashethem” mesazhi thuhet më së shumti nën zë me vetveten ose me bashkëbiseduesin që përzgjedh ta komunikosh. Në fakt termi i duhur për konotacionin dytësor të “thashethem” është komunikimi “thash e thua”.

Ky lloj komunikimi niset nga vetja për të përfunduar po përsëri aty, duke e përfshirë tjetrin me qëllimin e vetëm që mesazhi të marrë kuptimin dhe plotësimin që duam. Përzgjidhet për t’u krijuar apo sajuar po në shërbim të vetvetes dhe tjetrit që ka të njëjtin interes me ne. Pse duhet të quhet “thashethem” dhe jo “thashethua”, kur nuk jam vetëm unë dhe ndërgjegjja ime në këtë proces, por dhe një i dytë apo i tretë si bashkautor? Në fund të fundit, qenia njerëzore nuk grindet me veten për: e thash unë apo e thash unë. Dilema e krijimit të konfliktit nis nga: e thash unë apo e the ti!

*Pedagoge UET