Lidhu me ne

Mix

Pse fëmijët autikë kanë probleme me shëndetin oral?

Organizata Botërore e Shëndetit vlerëson se një në 160 fëmijë në të gjithë botën ka një çrregullim të spektrit autik. Autizmi është një gjendje e lidhur me zhvillimin e trurit dhe zakonisht vihet re nga koha kur një fëmijë është tre vjeç.

Fëmijët me këtë çrregullim neuro-zhvillimor mund të kenë vështirësi për të mësuar gjuhën dhe bashkëveprojnë me njerëzit.

Të kesh autizëm nuk do të thotë që dhëmbët e një fëmije dhe tiparet e tjera të fytyrës do të jenë të ndryshme. Por këta fëmijë ka të ngjarë të zhvillojnë probleme shëndetësore në gojë për një numër arsyesh siç janë zakonet e pazakonta orale, medikamentet dhe zgjedhjet e dobëta të ushqimit. Sjelljet e vështira gjithashtu mund të kontribuojnë në problemet me gojë. Këto sjellje përfshijnë shtrëngimin e kokës, ngrënien më buzë, heqjen e sythave të dhëmbëve dhe përtypjen e sendeve të dëmshme si gurët. Këta fëmijë gjithashtu preferojnë ushqime të buta të cilat ata priren t’i hedhin në pjesën e prapme të gojës për periudha të gjata kohore.

Ne kemi kryer një studim që shqyrton shëndetin oral të fëmijëve me autizëm. Ne ekzaminuam fëmijë që frekuentojnë shkolla me nevoja të veçanta.

Shumica e fëmijëve kishin zgavra në dhëmbët e tyre të përhershëm. Përqindja e fëmijëve me zgavër ishte më e lartë se mesatarja. Kjo do të thotë që ekziston një ngarkesë e madhe e kariesit të dhëmbëve ose prishjes së dhëmbëve për fëmijët me autizëm. Dhëmbët e kalbur gjetur në dhëmbët e përhershëm dhe parësor në këtë studim ishin të gjithë të patrajtuar, që do të thotë se nevojat e dhëmbëve të fëmijëve nuk po përmbushen.

Në vitin 2017, ne ekzaminuam fëmijë midis moshës shtatë deri në 14 vjeç. Ne i kontrolluam ata për dhëmbë të kalbur, të humbur dhe të mbushur, pezmatim të mishrave të dhëmbëve dhe prani të pllakave, si dhe tërheqje dhe trauma të indeve të buta duke përdorur Formularin e Anketës Shëndetësore  Orale Botërore për fëmijët. Ne gjithashtu kemi kërkuar që prindërit e fëmijëve të plotësojnë një pyetësor.

Kemi gjetur ënjtje të butë të mishrave të dhëmbëve në 43.6% të fëmijëve; prova e praktikave të drejta të higjienës orale është vërejtur në 42.3% dhe bluarje të butë të dhëmbëve në 47% të fëmijëve që kemi ekzaminuar. Përgjigjet nga pyetësori i prindërve treguan se shumica e fëmijëve preferojnë karbohidrate, dhe një kombinim të karbohidrateve dhe proteinave. Më shumë se gjysma (52.9%) e fëmijëve furçuan dhëmbët vetëm një herë në ditë. Kafshimi i buzëve (56.3%) ishte trauma më e përhapur e indeve të buta të vërejtura.

Dhëmbët e kalbur ishin të gjithë të patrajtuar. Nevojat e paplotësuara nuk janë të kufizuara vetëm tek fëmijët me aftësi të kufizuara. Ato mund të jenë si rezultat i faktorëve të tillë si kostot financiare të kujdesit dentar dhe mbulimi i dobët i sigurimeve mjekësore.

Përveç kësaj, ilaçet e konsumuara nga fëmijët me autizëm mund të ndikojnë gjithashtu në shëndetin e mishrave. Pothuajse 45% e fëmijëve dhe adoleshentëve me autizëm përdorin ilaçe, efektet anësore të të cilëve kanë implikime dentare. Efektet anësore përfshijnë gojën e thatë, mishrat e dëmtuar, dhimbjen e dhëmbit, ndryshimet në pështymë, gjakderdhjen e zgjatur dhe shijen e ndryshuar.

Ilaçet gjithashtu mund të shkaktojnë shqetësime në funksionin motor që mund të ndikojnë në praktikat efikase të kujdesit oral. Bluarja e dhëmbëve, që rezulton në rrënimin e strukturës së dhëmbit, gjithashtu është vërejtur shpesh në këta fëmijë.

Nevoja për programe të higjienës orale në shkolla me nevoja të veçanta rekomandohet shumë për të rritur ndërgjegjësimin dhe për të përmirësuar kujdesin oral.

Ndryshimet në praktikat e kujdesit oral përmes kryerjes së programeve të shëndetit oral për të edukuar prindërit dhe kujdestarët e fëmijëve me çrregullim të spektrit autik është gjithashtu e nevojshme. Një program i strukturuar për popullatën e spektrit të autizmit në shkollë dhe në nivel komuniteti do të ndihmonte.

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook