Fermerët shqiptarë marrin 18 herë më pak mbështetje financiare nga shteti sesa vendet e tjera të rajonit, sipas një analize të publikuar nga Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë, duke sjellë shqetësime për shpërndarjen e fondeve të BE-së.

Bujqësia kontribuon në rreth 20% të prodhimit të brendshëm bruto vjetor të Shqipërisë. Por më shumë se kaq, siguron ushqim thelbësor për shumë njerëz që nuk punojnë jashtë sektorit bujqësor dhe mbështeten në bujqësi për ushqim.

Raporti i FAO tregon se fermerët shqiptarë marrin vetëm 3 euro mbështetje direkte për hektar nga shteti, ndërsa 42 euro shkojnë për institucionet dhe subjektet që monitorojnë sektorin e bujqësisë. Kjo është e kundërta e situatës në vendet e tjera ku pjesa më e madhe e fondeve shkojnë drejtpërdrejt tek fermeri.

Në Kosovë, 69 euro për hektar shkojnë për fermerin dhe 54 euro për administratën, ndërsa në Bosnje, 66 euro për hektar shkojnë për fermerin dhe 60 për administratën.

Mesatarisht, vendet e Ballkanit Perëndimor u dhanë fermerëve të tyre rreth 53 euro për hektar, ndërsa në Shqipëri kjo shifër ishte 18 herë më pak me vetëm 3 euro.

Raporti i FAO-s thekson se qeveria ofron shumë pak në mënyrën e financimit publik për fermerët dhe paratë e përcaktuara për këtë sektor nuk shkojnë aty ku duhet.

Me këtë nivel financimi, në raport thuhej se shteti nuk ofron asistencë të mjaftueshme për fermerët për të përballuar konkurrencën në treg, për të parandaluar shpopullimin rural apo për të rritur produktivitetin. Si i tillë, vendi duhet të rrisë urgjentisht financimin e drejtpërdrejtë dhe të përmirësojë funksionimin e institucioneve në mënyrë që fondet të absorbohen siç duhet.

Për të përmbushur kriteret e BE-së, Shqipëria duhet të ndajë ekuivalentin me një të tretën e asaj që pret në financimin e BE-së. Prandaj, Shqipëria duhet të pesëfishojë alokimin e saj për bujqësinë.

Por situata për fermerët është më e rëndë kur shikon të ardhurat e tyre.

Në vitin 2021, rreth 41% e shqiptarëve punonin në sektorin e bujqësisë, por shumica nuk merrnin asnjë formë rroge.

Nga mesi i vitit 2021, sipas INSTAT, vetëm 54,000 nga 540,000 punonjës të bujqësisë paguanin sigurimet shoqërore, ndërsa pjesa tjetër raportuan se ishin të vetëpunësuar pa pagesë.

Kjo është për shkak se punëtorët ‘punësohen’ në biznesin familjar, prodhojnë mjete për të jetuar ose janë të vetëpunësuar. Të shumtë janë edhe ata që operojnë në ekonominë informale.

Më herët në maj, u njoftua se rreth 112 milionë euro fonde të BE-së ishin të destinuara për sektorin e bujqësisë shqiptare si pjesë e programit IPARD III.

Qeveria shqiptare do t’i shtojë 34 milionë euro të tjera shifrës së BE-së, duke e çuar totalin në 146 milionë euro.

Burimi: Euroactiv