Temporal
Brezi i sufllaqeve, molto-ve dhe patatinave… Pse “buka me vete” është dinjitet
Foto ilustruese
Nga Entela Resuli
Të merrje bukë më vete në shkollë apo në punë, përpara, por edhe në fillim të viteve ’90 ishte një gjë e zakonshme.
Me “modernizimin “ që i kapi pothuajse të gjithë, buka me vete u kthye në një zakon i cili doli jo vetëm jashtë mode, por në shumicën e rasteve, përbuzej.
Duke lenë bukën në shtëpi e duke konsumuar ushqim të shpejt jashtë, kemi humbur shumë, por çka është më e rëndësishmja, jemi ushqyer keq.
Erdhëm të brezi i sufllaqeve, molt-ove, patatinave dhe ushqimeve të tjera të shpejta të fabrikuara kush e di sa kohë më parë.
Por duket se diçka ka ndryshuar kohët e fundit, njerëzit tashmë janë velur me shijen e fabrikave dhe po i kthehen ushqimit të shtëpisë.
Fëmijët janë ata që e vuajnë më shumë dhe do të duhet të ndërgjegjësohen më tepër për këtë fakt.
Shumë prej tyre ankohen se duke marrë ushqimin me vetë tallen nga shokët dhe shoqet e klasës. Këtu hynë roli i prindit i cili duke e pajisur fëmijën me ushqim nga shtëpia, e bënë atë të ndërgjegjshëm se ajo çka gatuhet nga duart e mamit është shumë herë më e shëndetshme se sa ajo që ble në një dyqanin përball shkollës.
Denada Toçe, psikologe, nënë e dy fëmijëve ka bërë një postim në rrjetet sociale duke dëshiruar që mesazhi i saj të shpërndahet te sa më shumë prindër që kanë fëmijët në shkollë.
Ajo këshillon se ushqimi i bërë në shtëpi nuk është vetëm i shëndetshëm, por bart edhe të tjera mesazhe për aspektin sociale të fëmijës.
“Përgatitja e bukës me vete për Samuelin, është një nga kënaqësitë e veçanta të çdo mëngjesi për mua. Mundohem që Samuel të haj shëndetshëm, ndaj dhe bëj kujdes për produktet që zgjedh t’i jap. Sot me vete kemi: bukë integrale, gjalpë dhie dhe reçel boronicë shtëpie. Gjithashtu karota, mollë dhe bajame. Ushqimi konsumohet në shkollë midis vaktit të drekës dhe pushimit. Sipas një tradite, fëmijët marrin pak më shumë ushqim që të kenë mundësi ta ndajnë midis shokëve. Edhe ne, më përpara e kemi patur këtë sjellje mes shoku-shokut. Për të rritur fëmije social dhe sa më pak egoist, është një tradite që duhet ruajtur”-shkruan Toçe.
Bledar Kola
Buka me vetë nuk është ofendim
Një nga nxitësit e traditës, që fëmijët të marrin bukë me vetë në shkollë është edhe shefi i “Mullixhiut”, Bledar Kola.
Iniciativat e tij vitet e fundit kanë patur si qëllim dhënien e mesazheve për të ta kthyer ‘bukën me vetë” në zakon të përditshme, jo vetëm te fëmijët në shkollë, por edhe te prindërit e tyre në punë.
“Të marrësh bukë me vete është dinjitet, është vlerë, është dashuri për gatimin. Ne duam që fëmijët kur të shkojnë në shkollë, të konsumojnë ushqimin e shtëpisë” – thotë shef Bledari për Dita-n. “Pse jo edhe të flasin me njëri-tjetrin, për mënyrën se si është gatuar, çfarë përbërësish ka, sa e mirë është, e kështu me radhë. Unë e kuptoj që të hash në fast food është më cool se sa të marrësh paninen e bërë në shtëpi, por kjo e fundit është shumë herë më e mirë, për këdo që e konsumon. Ndaj, prindërit, nuk duhet ta kenë për ofendim t’i japin fëmijëve bukë me vete, madje as të marrin vetë atë në punë”, shprehet Kola.
Në shkollë
Në mbështetje të kësaj nisme, e cila nxit prindërit që të gatuajnë bukë me vete për fëmijët në shkollë është edhe dietologia Blerina Bombaj.
Blerina Bombaj
Nëpërmjet disa këshillave ajo shpjegon pse është i rëndësishëm ky fakt.
“Në moshën kur fëmijët fillojnë regjimin shkollor, ndryshojnë zakonet ushqimore dhe ky ndryshim reflekton edhe në peshën dhe shëndetin e tyre. Organizimi i vakteve të ushqimeve që fëmija duhet të konsumojë duhet të jetë prioritet i prindërve. Kujdesi për ushqimin e fëmijës fillon që me vaktin e mëngjesit. “Në anglisht fjala mëngjes – breakfast – do të thotë fjalë për fjalë: “të thyesh pushimin nga ushqimi”. Të çosh fëmijën në shkollë pa ngrënë mëngjes është njësoj si të nisesh për rrugë të gjatë me makinë, pa karburant. Që ta kuptojmë më mirë, nëse ju nuk i jepni energji fëmijës, ai deri në vaktin e drekës do të përdorë rezervat e veta, pra do të “hajë vetveten”! Për të mobilizuar depozitat e energjisë çlirohen hormonet e stresit të cilat e bëjnë fëmijën të ndjehet i acaruar, i lodhur dhe i pamundur të mësojë. Studimet, gjithnjë e më shumë tregojnë se fëmijët që nuk konsumojnë vaktin e mëngjesit kanë rendiment të ulët në shkollë dhe mungesë të theksuar përqendrimi”.
Ndërsa për sa i përket rëndësisë që ka ushqimi me vetë për fëmijët në shkollë, Bombaj shprehet se ai është shumë i rëndësishëm, gjithashtu sipas saj, mos harroni asnjëherë ujin.
“Pas mëngjesit, ushqimi që fëmija do të konsumojë në shkollë është i një rëndësie të veçantë. Parimi bazë është që të jeni në dijeni të ushqimit që ai konsumon dhe mundësisht të jetë i përgatitur nga ju. Në varësi të orëve që do të kalojë në shkollë duhet të jetë dhe ushqimi i marrë me vete. Për fëmijë që kthehen në shtëpi brenda 4 orëve është më se i mjaftueshëm një frutë si molla, banania dhe dardha. Për më shumë se 5 orë është mirë të merret me vete një sanduiç të përgatitur në shtëpi.
Dhe e fundit por jo më pak e rëndësishme është pajisja e fëmijës me ujë me vete. Hidratimi I mjaftueshëm është shumë i rëndësishëm për funksionin e trurit dhe performancën mendore në përgjithësi. Mos harroni, modeli jeni ju, në fund të fundit, çfarëdo që të themi, fëmijët do të ndjekin zakonet tuaja, në më të shumtën e rasteve. Jepni shembullin e mirë!”
