Antibiotikët dhe përdorimi i tyre

Çfarë janë antibiotikët?

Antibiotikët janë ilaçe të fuqishme që luftojnë infeksione të caktuara dhe mund të shpëtojnë jetën kur përdoren siç duhet. Antibiotikët ose ndalojnë riprodhimin e baktereve ose i shkatërrojnë ato.

Sisitemi imunitar i trupit mund t’i luftojë bakteret përpara se të shumohen e të shkaktojnë simptoma, por ndonjëherë ka raste kur nevojitet ndihmë dhe përdoren antibiotikët.

Disa antibiotikë mund të merren nga kushdo, dhe të tjerë vetëm me recetë mjekësore.

Megjithatë, përdorimi i tyre nuk duhet tepruar, sepse bakteret mund të fitojnë rezistencë ndaj antibiotikëve dhe ato të humbasin efektin.

Si funksionojnë antibiotikët?

Edhe pse ka shumë lloje antibiotikësh, ata fuknsionojnë në dy mënyra:

• Një antibiotik baktericid (penicilina, për shembull) vret bakteret; këto barna zakonisht ndërhyjnë ose në formimin e murit qelizor të baktereve ose përmbajtjen e qelizës.
• Një bakteriostatik ndalon bakteret nga shumëfishimi.

Përdorimet

Antibiotikët nuk veprojnë kundër viruseve, por vetëm ndaj baktereve.

Nëse keni një infeksion, është e rëndësishme të dini nëse është shkaktuar nga bakteret ose nga një virus.

Shumica e infeksioneve të traktit të sipërm të frymëmarrjes, të tilla si ftohjet e zakonshme dhe dhimbjet e fytit janë shkaktuar nga viruset – antibiotikët nuk veprojnë kundër këtyre viruseve.

Efektet anësore

Më të shpeshta:

• Diarre;
• Ndiheni sëmurë;
• Infeksionet në gojë dhe vaginë.

Më të pazakonta:

• Formimi i gurëve të veshkave (kur merrni sulfonamide)
• Koagulimi jonormal i gjakut (kur merrni cefalosporina)
• Ndjeshmëria ndaj dritës së diellit (kur merrni tetracyclines)
• Çrregullime gjaku (kur merrni trimetoprim)

Alergjitë

Disa pacientë mund të zhvillojnë një reaksion alergjik ndaj antibiotikëve – sidomos penicilinës. Efektet anësore mund të përfshijnë një skuqje të lëkurës, ënjtje të gjuhës dhe fytyrës dhe vështirësi në frymëmarrje. Këto simptoma mund të shfaqen menjëherë ose me vonesë.

Antibiotikët duhet të përdoren me kujdes të madh për personat që:

• Kanë probleme me veshkat ose mëlçinë;
• Janë shtatzanë;
• Ushqejnë me gji.

Individët që marrin një antibiotikë, nuk duhet të marrin ilaçe të tjera pa folur më parë me mjekun.

Përdorimi

Shumica e antibiotikëve fillojnë të kenë efekt mbi një infeksion brenda pak orësh. Është e rëndësishme të përfundoni të gjithë kurën, në mënyrë që infeksioni të mos rikthehet.

Disa antibiotikë nuk duhet të konsumohen me ushqime dhe pije të caktuara.Të tjerët mund të merren me stomak bosh, që do të thotë 2 orë përpara ushqimit. Produktet e qumështit nuk duhet të konsumohen gjatë marrjes së tetraciklinave, pasi mund të ndikojnë në thithjen e ilaçeve.