Lidhu me ne

Mix

Anemi-shtatëzënë, kujdes për autizëm tek fëmijët

Gratë që vuajnë nga anemia në fillim të shtatëzanisë janë në rrezik për të pasur një fëmijë me autizëm, çrregullim të deficitit të vëmendjes / hiperaktivitetit (ADHD) dhe aftësi të kufizuara intelektuale, sugjeron një studim i mjekëve suedez.

Studimi nuk mund të vërtetojë shkakun dhe efektin, por “një diagnozë e anemisë më herët në shtatzëni mund të përfaqësojë një mangësi më të rëndë dhe të qëndrueshme për ushqimin për fetusin”, studiuesi i teorisë  është Renee Gardner. Ajo është koordinatore e projektit në departamentin e shkencave të shëndetit publik në Institutin Karolinska në Stokholm.

“Pjesë të ndryshme të trurit dhe sistemit nervor zhvillohen në periudha të ndryshme gjatë shtatëzanisë, kështu që një ekspozim i hershëm ndaj anemisë mund të ndikojë në tru ndryshe, krahasuar me një ekspozim të mëvonshëm,” shpjegoi ajo në një njoftim universitar .

Rreth 15% deri në 20% të grave shtatzëna vuajnë nga anemia me mungesë hekuri, e cila shpesh shkaktohet nga mungesa e hekurit. Pjesa më e madhe e anemisë diagnostikohet vonë në shtatëzani, pasi fetusi në zhvillim përdor shumë hekur nga nëna, shpjeguan autorët e studimit.

Në studim, mjekët mblodhën të dhëna për afro 300,000 nëna dhe më shumë se 500,000 fëmijë të lindur në Suedi ndërmjet viteve 1987 dhe 2010. Ndër gati 6% të nënave të diagnostikuara me anemi, vetëm 5% kishin gjendjen e diagnostikuar në fillim të shtatëzanisë – para 31 javësh .

Për gratë të diagnostikuara me anemi në fillim të shtatëzanisë, rreth 5% e fëmijëve të tyre u diagnostikuan me autizëm, krahasuar me 3.5% të fëmijëve të nënave pa anemi. Për ADHD ishte 9.3% përkundrejt pak më shumë se 7%, dhe për paaftësi intelektuale, 3% kundrejt 1.3%, përkatësisht.

Pas marrjes në konsideratë të nivelit të të ardhurave dhe moshës së nënës, rreziku për autizëm te fëmijët e lindur tek nënat me anemi në fillim të shtatëzanisë ishte 44% më i madh se fëmijët e lindur nga nënat pa anemi, raportoi ekipi. Rreziku i ADHD ishte 37% më i lartë, dhe rreziku për aftësi të kufizuara intelektuale ishte 120% më i lartë, zbuloi ekipi i Gardner.

Këto rreziqe u shoqëruan vetëm kur anemia ndodhi para javës së 30 të shtatëzanisë dhe jo pas, sipas raportit të publikuar në internet në 18 shtator në JAMA Psychiatry.

Ekipi i Gardner tha që është e mundur që mungesa e hekurit tek nëna në fillim të shtatëzanisë mund të ndikojë disi në trurin e fetusit në zhvillim, kështu që gratë shtatzëna mund të kenë nevojë për shtesa hekuri. Megjithatë, nevojiten më shumë hulumtime për të konfirmuar këtë, shtoi ekipi.

Doktor Ruth Milanaik drejton programe të ndjekjes së zhvillimit neonatal në Qendrën Mjekësore për fëmijët në Neë Hyde Park, NY duke rishikuar gjetjet, tha se “ushqimi i nënës është jashtëzakonisht i rëndësishëm pasi nënat janë duke siguruar blloqet e ndërtimit për zhvillimin e fëmijës së tyre dhe ky zhvillim përfshin të gjitha sistemet e trupit duke përfshirë trurin dhe sistemin nervor të një fëmije “.

Milanaik beson se, “duke marrë parasysh rritjen e shpejtë të trupit dhe mendjes në fazat e hershme të shtatëzanisë, gjetjet e rëndësishme të doktor Gardner riafirmojnë nevojën për mbështetje të duhur ushqyese për të gjitha gratë shtatzëna gjatë këtyre kohërave të prekshme nga zhvillimi.”

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook