Një kombinim i ri i dy ilaçeve nxit rigjenerimin më të shpejtë të qelizave beta që prodhojnë insulinë në pankreas, tregon studimi i botuar në revistën Science Translational Medicine pak ditë më parë.

Qelizat beta janë thelbësore për të bërë insulinë, një hormon që është i mangët në njerëzit me diabet tip 1 dhe tip 2.
Kombinimi i ri i ilaçeve çifton një klasë të aprovuar tashmë të ilaçeve të diabetit tip 2 të quajtur agonistët e receptorit GLP-1 me një ilaç eksperimental të quajtur harmoninë. Të gjithë ata njerëz kanë një numër jo adekuat të qelizave beta,” shpjegoi autori i studimit Dr. Andrew Stewart .
Stewart dhe ekipi i tij janë duke punuar në zhvillimin e ilaçeve që do të bëjnë që qelizat beta të rigjenerohen. Shpresa është se nëse mund të krijohen mjaftueshëm qeliza beta, njerëzit nuk do të kenë nevojë për ndonjë trajtim shtesë të diabetit.

Në vitin 2015, studiuesit zbuluan se harmonia mund t’i fuste qelizat beta në rigjenerim. Por vetëm rreth 2% e qelizave rigjenerohen brenda një dite. “Tek dikush me diabet tip 1, ata kanë humbur rreth 90% të qelizave beta.” shpjegoi Stewart. Ekipi gjeti një ilaç tjetër që rriti rigjenerimin e qelizave beta, por ai ilaç mund të shkaktojë efekte anësore të konsiderueshme.

Një student i diplomuar dhe anëtar i ekipit të Stewart nga Shkolla e Mjekësisë ‘Icahn Mount Mount Sinai’, Courtney Ackeifi, pa një numër të barnave të mundshme për t’u kombinuar me harmoninë, me shpresën për të rritur fuqinë e tyre të rigjenerimit të qelizave beta. Një klasë popullore e ilaçeve të përdorura për të trajtuar diabetin e tipit 2, agonistët e receptorëve GLP-1 (Trulicity, Ozempic, Victoza dhe të tjerët), i’a doli të ofrojë një kombinim të fuqishëm kur shtohet në sasinë e nevojshme.

“Nëse kombinoni harmoninë me ndonjë anëtar të GLP-1, të cilat përdoren në miliona njerëz me diabet, ato shndërrohen në ilaçe që ripërtëritin qelizat beta me një normë prej 5 deri në 8% në ditë,” tha Stewart .
Studimi tregoi se mjekët  ishin në gjendje të marrin qelizat normale beta të njeriut dhe qelizat beta nga njerëzit me diabet tip 2 për tu rigjeneruar. Studiuesit transplantuan gjithashtu qelizat beta njerëzore në minj. Kur atyre minjve iu dha kombinimi i ilaçeve, qelizat beta u rigjeneruan. Nuk pati efekte anësore serioze  në trajtimin gjatë javës. Por sa herë që medikamentet mund të shtyjnë qelizat të përsëriten, gjithmonë ekziston shqetësimi se qelizat e tjera gjithashtu mund të rigjenerohen – dhe kjo nuk është gjithmonë një gjë e mirë. Stewart tha se ekipi hulumtues ka marrë një grant nga JDRF për të studiuar sigurinë afatgjatë të këtij kombinimi të ilaçeve. Studiuesit gjithashtu nuk e dinë se sa kohë do të zgjasin efektet e dobishme të kombinimit të ilaceve – dhe nëse efektet prishen, sa shpesh mund të duhet trajtimi.

Një çështje tjetër që duhet të trajtohet është për njerëzit me diabet tip 1. Sulmi autoimun që shkatërron qelizat beta dhe që shkakton diabeti tip 1 në radhë të parë mund të vazhdojë. Kjo do të thotë se është e mundur që çdo qelizë e re beta e krijuar të mund të shkatërrohet. Hulumtimi për shtypjen e këtij sulmi autoimun po vazhdon. Një ekspert që nuk ishte i përfshirë në studim e quajti atë një qasje të re, por kishte pyetje.

“Ky është një konstatim shumë interesant,” tha Matthias Hebrok, drejtor i Universitetit të Kalifornisë, San Francisko Diabetes Center. “Përparimi është duke parë që një kombinim i barnave – njëra prej të cilave po përdoret në njerëzit me diabet tashmë – tejkalon blloqet e brendshme që ekzistojnë në qelizat beta për të parandaluar që ato të shumohen.”

Hebrok tha si ne çdo studim, ka shumë pyetje për t’u përgjigjur. Shqetësimi më i madh është se studiuesit mund të “përpiqen të përhapin qelizat që mund të komprometohen”, tha ai.

“Që dikush të marrë diabet tip 2, qelizat beta nuk funksionojnë ashtu siç duhet. Shumica e njerëzve që janë obezë nuk kanë diabet. Qelizat e tyre beta mund të vazhdojnë me kërkesën. Në llojin 2, qelizat beta janë të pamjaftueshme. Edhe nëse bëni më shumë, mund të mos funksionojë sepse thjesht keni rritur qelizat e papërshtatshme, “shpjegoi Hebrok. Stewart tha se ai ende shpreson. “Ne kemi shkuar nga të menduarit se kjo ishte e pamundur dhe e padiskutueshme vetëm pesë vjet më parë për të treguar se rritjet e konsiderueshme në normat e rigjenerimit të qelizave beta janë të mundshme. Gjërat po lëvizin me një ritëm që është i paparë.”

*Studimi u botua në 12 shkurt në revistën Science Translational Medicine