Hipnoza po shfaqet si një trajtim i fuqishëm mjekësor për dhimbjen, ankthin, PTSD dhe një sërë çështjesh të tjera. A mundet hipnoza të shkundë reputacionin e saj si një mashtrim i skenës?

Kur David Spiegel tha se pacienti i tij i ardhshëm po e priste, ai nuk kishte nevojë të pyeste për numrin e dhomës sepse mund ta dëgjonte atë duke fishkëllyer nga gjysma e korridorit.

Duke hyrë në dhomën e pacientit, ai pa një vajzë 16-vjeçare me flokë të kuq, e ulur drejt në shtrat, me kyçe duardh të bardha, në mes të një ataku astme. Në krah të saj, nëna e saj po qante. Ishte hera e tretë që vajza shtrohej në spital për astmë brenda atij muaji. Spiegel ishte student mjekësie në një rotacion pediatrik në Spitalin e Fëmijëve të Bostonit në Massachusetts, SHBA, në vitin 1970. Si pjesë e trajnimit të tij, ai po merrte gjithashtu një klasë në hipnozë klinike.

Ekipi mjekësor i pacientes së re me astmë tashmë ishte përpjekur të zgjeronte rrugët e saj të frymëmarrjes me injeksione adrenaline. Pas dy dozave, sulmi i vajzës nuk po zbehej. Spiegel nuk dinte çfarë të bënte tjetër.

“A doni të mësoni një ushtrim frymëmarrjeje?” e pyeti ai.

Ajo tundi kokën dhe kështu Spiegel hipnotizoi pacientin e tij të parë. Teksa vajza u ul në shtrat, e qetë dhe e përqendruar, Spiegel pyeti veten se çfarë sugjerimi duhet të bënte. Ata nuk kishin prekur ende astmën në klasën e tij të hipnozës. Improvizimi funksionoi. Brenda pesë minutave, pacientja kishte pushuar së fishkëllyeri dhe ajo ishte e shtrirë në shtratin e saj, duke marrë frymë rehat. Nëna e saj nuk po qante më. Ishte një takim formues për mjekun dhe pacientin. Vajza u rrit për t’u trajnuar si terapiste respiratore, ndërsa Spiegel filloi një karrierë në hipnozë klinike. Gjatë 50 viteve të ardhshme, ai do të themelonte Qendrën për Mjekësi Integruese në Universitetin e Stanfordit dhe, sipas llogarisë së tij, të hipnotizonte më shumë se 7000 pacientë.

Në pamje të parë, hipnoza duket si një nga ato fenomene psikologjike që thjesht nuk mund të funksionojë. Ajo që e bën atë kaq interesante është se e bën shpesh. Hyrja në një gjendje hipnotike, përqendrimi me vëmendje dhe dëgjimi i një sugjerimi është, për shumë njerëz, e mjaftueshme për ta bërë atë sugjerim realitet.

Nëse sugjerimi është se dhimbja kronike do të ulet, ose se ankthi gradualisht do të shkrihet, hipnoza bëhet një mjet i vlefshëm terapeutik. Një numër në rritje provash sugjerojnë se hipnoza është efektive për shumë njerëz që përjetojnë dhimbje, ankth, PTSD, një lindje stresuese dhe lindje, sindromën e zorrës së irrituar dhe ankesa të tjera. Për disa nga këto kushte, hipnoza konkurron trajtimet standarde për sa i përket kostos, efikasitetit dhe efekteve anësore.

Por pavarësisht dekadave të hulumtimit mbi vlerën e saj terapeutike dhe një kuptim në rritje të mekanizmit të saj në tru, përvetësimi i hipnozës klinike ka qenë jashtëzakonisht i ngadaltë. Pjesa më e madhe është për shkak të keqkuptimit të zakonshëm se hipnoza është pak më shumë se një mashtrim i një magjistari skenik.

Nëse nuk jeni hipnotizuar kurrë më parë, statistikisht përvoja juaj ka të ngjarë të jetë mjaft e ngjashme me timen. Në trenin për në shtëpi pas hipnozës sime, ende me një ndjenjë qetësie të mbetur, mendoj për atë që sapo ndodhi. Sado e vërtetë që ishte për mua, ekziston një skepticizëm i shëndoshë në lidhje me besueshmërinë e raporteve subjektive si prova shkencore . Hipnoza ime ishte aq e ndryshme nga çdo gjë tjetër që kam përjetuar, saqë edhe unë kam mbetur i uritur për një përshkrim më objektiv të asaj që kam përjetuar.

Pra, a ka ndonjë shenjë dalluese të trurit të hipnotizuar që mund të shpjegojë ndjesinë dhe përvojat e veçanta të një përgjigjeje hipnotike? Është një fushë kërkimore në zhvillim, por ka disa ide.

Ndoshta përdorimi më i mirë mjekësor i hulumtuar për hipnozën është premtimi joshës i lehtësimit të dhimbjes pa ilaçe. Një sërë meta-analizash kanë gjetur rezultate të qëndrueshme. Pjesëmarrësit që hipnotizohen përjetojnë më shumë lehtësim dhimbjeje sesa rreth 73% e pjesëmarrësve të kontrollit. Dy meta-analiza nga fillimi i viteve 2000 arritën në përfundimin se hipnoza ishte superiore ndaj kujdesit standard dhe kërkuan që ajo të përdoret më gjerësisht në mjediset klinike. Dhe siç mund të prisni, këto efekte nuk janë të barabarta në të gjithë bordin pasi sa më i hipnotizueshëm të jetë dikush, aq më i madh është reduktimi i dhimbjes së tij , sipas një rishikimi të 85 studimeve eksperimentale.

Në vitin 1939, një eksperiment alarmues u dha pjesëmarrësve të hipnotizuar thellësisht sugjerimin për të kapur një gjarpër me zile. Pjesëmarrësve iu tha se gjarpri ishte vetëm një spirale litari. Një pjesëmarrës u përpoq ta kapte atë – por u pengua ta bënte këtë nga xhami. Një tjetër doli nga hipnoza dhe nuk pranoi. Dy pjesëmarrësve të tjerë të hipnotizuar as që u tha se gjarpri ishte një spirale litar dhe të dy shkuan ta kapnin gjithsesi. Më pas, dy prej pjesëmarrësve iu sugjerua se ishin të zemëruar me një asistent eksperimental që i kishte vënë në një situatë kaq të rrezikshme. Një grup kontrolli njerëzish të pahipnotizuar iu kërkua gjithashtu të merrte pjesë – por shumica nuk shkuan larg pasi ishin të tmerruar nga gjarpri dhe nuk do t’i afroheshin.

Megjithatë, ajo që këto eksperimente nuk japin përgjigje përfundimtare është nëse dikush vërtet mund të detyrohet të bëjë diçka kundër vullnetit të tyre nën hipnozë. Por përtej botës akademike, ka shumë raste në të cilat hipnoza është përdorur me qëllime të dëmshme. Hipnoza nuk është aq e ndryshme nga bota e përditshme, pasi një ndërhyrje mjekësore ka shumë të përbashkëta me mjetet e tjera. Merrni asi shembull një gjilpërë dhe shiringë, ose një bisturi – në duart e gabuara, secila ka potencialin të bëjë dëm të madh. Por në duar të afta ato mund të jenë mjete të fuqishme për mirë

/Përshtatur nga BBC