Lidhu me ne

Mix

Pirja e duhanit, zakoni i keq aq i përhapur, po përshpejton plakjen tonë

Smoking age of sale should rise by year each year - BBC News

Zakoni i keq aq i përhapur, po përshpejton plakjen tonë

Pirja e duhanit është një zakon shumë i dëmshëm dhe që krijon varësi tek duhanpirësi. Nikotina lidhet me receptorët në tru, nga njëra anë krijon varësinë dhe nga ana tjetër ndjenjat e kënaqësisë.

Duhanpirësi kombinon duhanin me gëzimin por edhe me trishtimin, me stresin por edhe me relaksimin, me shoqërinë por edhe me vetminë, me ushqimin por edhe me pijen apo kafen, me daljen, me televizorin, me punën në kompjuter, me fundin e lidhjes së dashurisë dhe me çdo moment.

Megjithatë, cigaret, dhe në veçanti filtri dhe letra e tij e shkrirë, përveç nikotinës, përmbajnë katran dhe substanca të tjera toksike, si hidrokarbure, benzopiren, monoksid karboni, okside dhe qindra substanca që në afatgjatë shkatërrojnë ADN-në e qelizave.

Dhjetëra sëmundje të rënda dhe ndër to shumë fatale shëndetësore dhe jetësore vijnë si pasojë e pirjes së duhanit. Kanceri i bronkeve dhe i mushkërive, i laringut, i ezofagut, i gojës dhe i faringut, i stomakut dhe i zorrëve, i sistemit urinar etj., shkaktohen nga cigaret. Sëmundjet serioze dhe kërcënuese të sistemit kardiovaskular, si infarkti, goditjet në tru, hipertensioni, sëmundjet obstruktive arteriale janë të lidhura drejtpërdrejt ose tërthorazi me pirjen e duhanit.

Përveç problemeve serioze shëndetësore, të gjithë duhanpirësit rëndojnë edhe pamjen e tyre. Dehidratimi i lëkurës, shfaqja e parakohshme e rrudhave në fytyrë dhe qafë, ngjyra e zbehtë e lëkurës, plakja e parakohshme, zverdhja e dhëmbëve dhe thonjve, gingiviti, grumbullimi i pllakave dhe gurëve në dhëmbë, era e keqe e gojës, rënia e flokëve dhe të gjitha këto mund të përshkruhet për plakjen e shkaktuar nga pirja e duhanit.

Zvogëlimi i qëndrueshmërisë, paaftësia për të ushtruar, humbja e shijes, çrregullimet e gjumit, disfunksioni erektil, impotenca dhe infeksionet e shpeshta plotësojnë enigmën e efekteve shkatërruese të pirjes së duhanit në një trup të shëndetshëm.

Fatkeqësisht, njerëzit fillojnë të pinë duhan që nga adoleshenca, periudha të jetës gjatë të cilës frika nga sëmundja është e papërfillshme deri në inekzistente. Kështu ndërtohet një jetë rreth duhanpirjes dhe varësisë dhe më vonë kur frika e sëmundjes merr entitet, është e vështirë të lini duhanin.

Duke qenë se zakoni i pirjes së duhanit konsiderohet dhe është në vetvete një sëmundje, me simptoma kollë, gulçim, takikardi, dhimbje gjoksi, gëlbazë, fishkëllimë etj., ka pasoja në shëndet dhe pamje. Trajtimi i tij dhe konkretisht lënia e duhanit, duhet të bëhet në mënyrë mjekësore. Kërkon një qasje të veçantë, kryesisht nga pikëpamja psikologjike por edhe organike, monitorimi i përputhshmërisë së duhanpirësit, trajtimi i rikthimit dhe sindroma e tërheqjes nga nikotina.

Ky trajtim është afatgjatë, kërkon një qasje të individualizuar të pacientit/duhanpirësit dhe ndërton një marrëdhënie besimi midis mjekut dhe duhanpirësit. Nuk do të ishte e pavend të pretendohej se mjekët më të suksesshëm në lënien e duhanit janë ata që kanë qenë vetë duhanpirës dhe kanë arritur ta lënë duhanin. Sepse vetëm ata e njohin me përvojë gjithë këtë proces dhe e trajtojnë duhanpirësin me simpatinë e nevojshme dhe jo nga distanca apo me urrejtje.

Një mjek fanatik kundër pirjes së duhanit ka më shumë gjasa të sprapsë duhanpirësin dhe ta çojë të gjithë përpjekjen drejt dështimit.

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook