Zbokthi është një gjendje e zakonshme që bën që lëkura e kokës të bjerë. Nuk është ngjitëse apo serioze. Por mund të jetë e sikletshme dhe e vështirë për t’u trajtuar.

Zbokthi i lehtë mund të trajtohet me një shampo të butë të përditshme. Nëse kjo nuk funksionon, një shampo medicinale mund të ndihmojë. Simptomat mund të kthehen përsëri.

Zbokthi është një formë e lehtë e dermatitit seborrheik.

Simptomat

Shenjat dhe simptomat e zbokthit mund të përfshijnë:

• Lëkura e kokës, flokët, vetullat, mjekra ose shpatullat bien si copëza
• Kruarje e kokës
• Lëkura e kokës me luspa, me kore te foshnjat
• Shenjat dhe simptomat mund të jenë më të rënda nëse jeni të stresuar dhe ato priren të shpërthejnë në stinët e ftohta dhe të thata.
• Shumica e njerëzve me zbokth nuk kërkojnë kujdesin e mjekut. Konsultohuni me një mjek të specializuar në sëmundjet e lëkurës (dermatolog) nëse gjendja nuk përmirësohet me përdorimin e rregullt të shampos kundër zbokthit.

Shkaqet

Zbokthi mund të ketë disa shkaqe, duke përfshirë:

• Lëkurë e irrituar, e yndyrshme
• Lëkurë të thatë
• Një kërpudhë  maja (malassezia) që ushqehet me vajra në lëkurën e kokës së shumicës së të rriturve
• Ndjeshmëria ndaj produkteve të kujdesit të flokëve (dermatiti i kontaktit)
• Sëmundje të tjera të lëkurës, të tilla si psoriasis dhe ekzema

Faktoret e rrezikut

Pothuajse çdokush mund të ketë zbokth, por disa faktorë mund t’ju bëjnë më të ndjeshëm:

Mosha. Zbokthi zakonisht fillon në moshën e rritur dhe vazhdon deri në moshën e mesme. Kjo nuk do të thotë që të moshuarit nuk kanë zbokth. Për disa njerëz, problemi mund të jetë i përjetshëm.

Të qenit mashkull. Zbokthi është më i përhapur tek meshkujt sesa tek femrat.

Sëmundje të caktuara. Sëmundja e Parkinsonit dhe sëmundjet e tjera që prekin sistemin nervor gjithashtu duket se rrisin rrezikun e zbokthit. Po ashtu edhe të kesh HIV ose një sistem imunitar të dobësuar.

Një mjek shpesh mund të diagnostikojë zbokthin thjesht duke parë flokët dhe skalpin e kokës.

Mjekimi

Kruajtja dhe skuqja e zbokthit pothuajse gjithmonë mund të kontrollohet. Për zbokthin e butë, fillimisht provoni pastrimin e rregullt me një shampo të butë për të reduktuar yndyrën dhe grumbullimin e qelizave të lëkurës. Nëse kjo nuk ju ndihmon, provoni një shampo medicinale kundër zbokthit. Disa njerëz mund të tolerojnë përdorimin e një shampoje medicinale dy deri në tre herë në javë, me larje të rregullt me shampo në ditët e tjera nëse është e nevojshme. Njerëzit me flokë më të thatë do të përfitonin nga larja më pak e shpeshtë me shampo dhe një balsam hidratues për flokët ose lëkurën e kokës.

Produktet e flokëve dhe lëkurës së kokës, si medicinale ashtu edhe jo-mjekësore, janë të disponueshme si solucione, shkumë, xhel, sprej, pomada dhe vajra. Mund t’ju duhet të provoni më shumë se një produkt për të gjetur rutinën që funksionon për ju. Dhe ka të ngjarë të keni nevojë për trajtim të përsëritur ose afatgjatë.

Nëse keni kruajtje ose thumbim nga ndonjë produkt, ndaloni përdorimin e tij. Nëse zhvilloni një reaksion alergjik – të tilla si skuqje, urtikarie ose vështirësi në frymëmarrje – kërkoni kujdes të menjëhershëm mjekësor.