Mundohuni t’i shmangni, 8 gjërat që përshpejtojnë plakjen

Mundohuni t’i shmangni, 8 gjërat që përshpejtojnë plakjen

Nuk mund t’i shpëtojmë plakjes dhe as nuk duhet të ndiejmë presion për t’u dukur sikur i kemi shpëtuar. Por të dukesh shumë më i vjetër apo më i ri se mosha jote biologjike nuk varet gjithçka nga gjenetika.

Mënyra e jetesës mund të bëjë vërtet një ndryshim në moshën që ndiheni dhe dukeni. Këtu janë tetë zgjedhjet e stilit të jetesës që mund t’ju bëjnë të plakeni më shpejt.

1.Duke pirë shumë

Një studim i ri i Universitetit të Oksfordit ka gjetur prova të reja se alkooli përshpejton plakjen biologjike, duke dëmtuar ADN- në. Ekspertët ekzaminuan të dhënat nga gati 250,000 njerëz dhe zbuluan se ata që pinin mbi 17 njësi alkool në javë kishin telomerë më të shkurtër. Drejtuesja e studimit, Dr Anya Topiwala thotë: “Telomerët e shkurtuar, plakja biologjike më e avancuar rrit rrezikun e sëmundjeve të mëvonshme si Alzheimeri, kanceri dhe sëmundjet e zemrës.

2. Dielli

Studime të ndryshme kanë treguar se rrezet e diellit mund të plakin lëkurën, një studim francez i vitit 2013. Ai zbuloi se ekspozimi UV ishte përgjegjës për 80% të shenjave të dukshme të plakjes së fytyrës.

3. Qëndrimi gjatë ulur

Ne po qëndrojmë gjithnjë e më shumë ulur dhe me kalimin e moshës është më e vështirë të ndërtojmë muskuj. Young thotë se ne humbasim rreth 1% të masës muskulore çdo vit që nga mosha 35 vjeç, duke na vënë në rrezik të osteoporozës, dobësisë dhe rënies me lëndime si fraktura të ijeve ndërsa plakemi.

4. Pirja e duhanit

Mendohet se pirja e duhanit ndikon në prodhimin e kolagjenit, proteina që e mban lëkurën të shëndetshme dhe elastike. Ndërsa plakemi, trupi ynë prodhon më pak kolagjen, kjo është arsyeja pse lëkura fillon të ulet dhe rrudhet. Pirja e duhanit mund ta përshpejtojë këtë proces, duke shkaktuar plakje të parakohshme.

5. Një dietë e keqe

Ushqimet e pasura me fibra si perimet, fasulet, drithërat dhe frutat janë të lidhura me telomere më të gjata dhe jetëgjatësi të përmirësuar, shpjegon Young, i cili thotë se këto ushqime janë të mbushura me lëndë ushqyese si vitamina C dhe E dhe beta-karoten, si dhe antioksidantë të tjerë. Fibrat që ato përmbajnë është gjithashtu një lëndë ushqyese e rëndësishme që ndihmon në rregullimin e sheqerit në gjak, uljen e niveleve të kolesterolit dhe ruajtjen e një biome të shëndetshme të zorrëve.

6. Stresi

Stresi afatgjatë lidhet me telomeret më të shkurtra, dhe Young thotë se është një ide e mirë të përpiqeni të menaxhoni stresin në mënyrë aktive. “Ju mund të filloni duke vënë re se çfarë shkakton stresin tuaj duke mbajtur një ditar dhe terapitë e relaksimit si frymëmarrja e thellë, ndërgjegjja, meditimi dhe ushtrimet si joga gjithashtu mund të ndihmojnë.

7. Anashkalimi i vitaminave

Vitamina D është një lëndë ushqyese e rëndësishme për të ndihmuar në reduktimin e efekteve të plakjes, thotë Young, pasi nivelet e ulëta lidhen me jetëgjatësinë më të shkurtër. Sipas një studimi italian të vitit 2022, marrja e një suplementi omega-3 mund të rrisë gjatësinë e telomereve. Young sugjeron se komponimet anti-inflamatore kanë efekte të tjera të dobishme si ndihma për të menaxhuar presionin e gjakut dhe nivelet e kolesterolit në gjak, gjë që është e dobishme për shëndetin e zemrës.

8. Mungesa e gjumit

Telomeret më të shkurtra lidhen me mungesën e gjumit të mjaftueshëm, thotë Young, i cili thekson se privimi i gjumit rrit gjithashtu mundësinë e sjelljeve jo të shëndetshme si mos ushtrimi dhe ngrënia e ushqimeve me sheqer dhe yndyrë, gjë që rrit rrezikun e sëmundjes.