BlackRock ka rënë dakord të blejë dy porte të mëdha në Kanalin e Panamasë nga pronari i tyre me bazë në Hong Kong, si pjesë e një marrëveshjeje prej 22.8 miliardë dollarësh, pas presionit nga Donald Trump mbi ndikimin e pretenduar kinez në rrugën ujore jetike.

Sipas marrëveshjes, pronari i porteve me bazë në Hong Kong CK Hutchison do t’ia shesë biznesin një konsorciumi duke përfshirë BlackRock, Global Infrastructure Partners dhe Terminal Investment Limited, sipas një deklarate të kompanisë të martën. Grupi do fitonte 90 për qind të aksioneve në kompaninë që zotëron dhe operon dy portet në Panama.

Trump ka pretenduar shpesh se “Kina po drejton Kanalin e Panamasë” dhe tronditi Panamanë kur kërcënoi në fillim të këtij viti ta “marrë përsëri” nën kontrollin amerikan. Administrata Trump ka kërkuar gjithashtu që Panamaja të zvogëlojë ndikimin kinez në kanal, duke pretenduar se përfshirja e Pekinit në porte kishte shkelur një traktat në lidhje me asnjanësinë e tij.

Marrëveshja e shpallur të martën përfshin gjithashtu një 80 për qind të aksioneve të filialeve të porteve të CK Hutchison, të cilat drejtojnë 43 porte në 23 vende, përfshirë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Gjermani. Ajo gjithashtu drejton porte në Azinë Juglindore, Lindjen e Mesme, Meksikë dhe Australi.

Pjesa e mbetur prej 20 për qind mbahet nga operatori portual PSA, i cili është në pronësi të Temasek, fondi sovran i pasurisë së Singaporit.

CK Hutchison tha se priste të merrte mbi 19 miliardë dollarë nga marrëveshja, një shifër që përfshin shlyerjen e disa kredive të aksionarëve. Kapitalizimi i tregut i CK Hutchison është 19 miliardë dollarë.

Çmimi i aksioneve të grupit u rrit me 22 për qind në tregtimin e mëngjesit në Hong Kong të mërkurën.

Fitorja zgjedhore e Trump në nëntor dhe thirrjet e tij që SHBA të rimarrë kontrollin e kanalit e shtynë CK Hutchison të konsideronte shitjen, duke shkaktuar një periudhë të shkurtër dhe intensive negociatash për portet, sipas njerëzve të informuar mbi diskutimet.

“Kur Presidenti Trump fitoi dhe filloi të bënte zhurmë për aneksimin e Kanadasë, Groenlandës dhe Panamasë, presioni shkoi mbi panamezët,” tha një person i njohur me marrëveshjen.

Për të shqyrtuar pasojat e mundshme politike, shefi ekzekutiv i BlackRock, Larry Fink informoi udhëheqësit e lartë në administratën Trump, përfshirë presidentin, për të siguruar mbështetjen e tyre për marrjen e pushtetit, thanë dy persona të informuar për këtë çështje. Një nga njerëzit shtoi se konsorciumi nuk do e kishte vijuar me ofertën e tij nëse do ishte i bindur se qeveria amerikane nuk do ta mbështeste marrëveshjen.

E kontrolluar nga njeriu më i pasur i Hong Kongut, Li Ka-shing dhe familja e tij, CK Hutchison ka një portofol portesh, shitjesh me pakicë, biznesesh telekomi dhe infrastrukturë tjetër të rëndësishme. Operacionet e porteve përbënin rreth 9 për qind të të ardhurave totale të CK Hutchison prej 60 miliardë dollarësh në vitin 2023.

Kanali është kthyer në një pike të nxehtë në javët e para të Trump në detyrë, teksa ai kërkon të zgjerojë kufijtë e SHBA-së dhe të marrë kontrollin e aseteve të infrastrukturës – prej të cilave aleatët dhe vendet e tjera kishin përfituar nga dekada të tëra rritjeje të tregtisë së lirë.

Marrëveshja me BlackRock vjen pas blerjes së GIP nga menaxheri i aseteve, i cili ndihmoi ta bënte atë një forcë në investimet në infrastrukturë.

Rruga ujore me rëndësi strategjike drejtohet nga Autoriteti i Kanalit të Panamasë, një krah i qeverisë së Panamasë. Ai u ndërtua nga inxhinierë amerikanë dhe u drejtua nga SHBA që nga hapja e tij në 1914 deri në një traktat në 1977 që ra dakord për një dorëzim të organizuar në Panama, i cili përfundoi në 1999.

Hutchison Ports, një nga operatorët më të mëdhenj në botë të terminaleve të kontejnerëve, ka menaxhuar portet në të dy skajet e kanalit që nga viti 1997 me koncesione nga qeveria e Panamasë.

Objektet shpesh kanë tërhequr komente politike nga politikanët amerikanë, të cilët kanë pretenduar se roli i CK Hutchison do të thotë se Kina në fakt kontrollon kanalin.

Objektet funksionojnë kryesisht si porte “dërgesëash ndërkombëtare” ku kontejnerët lëvizin midis anijeve që kalojnë tranzit në kanal dhe anijeve më të vogla “ushqyese” që shkojnë në destinacione rreth Karaibeve dhe brigjeve të Paqësorit të Amerikës Jugore dhe Qendrore.

CK Hutchison organizoi një koncesion të ri në 2021 për të vijuar funksionimin e porteve për 25 vjet të tjera.

 Financial Times