Lidhu me ne

Mix

Shëndeti mendor, simptomat për të cilat duhet të kërkoni ndihmë mjekësore

Ankthi dhe depresioni janë ndër çrregullimet më të shpeshta të shëndetit mendor që po shfaqen në rritje edhe në vendin tonë. Ndonëse nuk ka statistika të mirëfillta, bluzat e bardha ngrenë alarmin se shifrat e të prekurve nga këto çrregullime vijnë në rritje, teksa mbetet ende në nivele problematike diagnostikimi dhe trajtimi i tyre.

Kjo pasi një pjesë e konsiderueshme e këtyre çrregullimeve nuk diagnostikohen në kohë, duke çuar deri në shfaqjen e formave më të rënda të depresionit apo çrregullimeve të tjera, trajtimi i të cilave mund të mos jetë efikas.

Ekspertët e shëndetit vunë në dukje se fatkeqësisht këto sëmundje nuk po njohin më as moshë, duke shtuar në listën e të rrezikuarve edhe moshat e reja. Ankthi është çrregullimi më i shpeshtë i shfaqur, i cili nëse nuk trajtohet kalon në depresion. “Pa diskutim që shifrat janë në rritje. Ajo që dominon problemet e shëndetit mendor është sëmundja e ankthit, e cila është bërë tepër e zakontë.

Faktori biologjik që është më tepër i akuzuar në vendet tjera, tashmë ka dalë në vendin e fundit tek ne, sepse primare në shkaktimin e këtyre sëmundjeve janë problemet psikosociale.

Ankthi dhe depresioni janë ndër çrregullimet më të shpeshta të shëndetit mendor që po shfaqen në rritje edhe në vendin tonë. Ndonëse nuk ka statistika të mirëfillta, bluzat e bardha ngrenë alarmin se shifrat e të prekurve nga këto çrregullime vijnë në rritje, teksa mbetet ende në nivele problematike diagnostikimi dhe trajtimi i tyre.

Kjo pasi një pjesë e konsiderueshme e këtyre çrregullimeve nuk diagnostikohen në kohë, duke çuar deri në shfaqjen e formave më të rënda të depresionit apo çrregullimeve të tjera, trajtimi i të cilave mund të mos jetë efikas.

Ekspertët e shëndetit vunë në dukje se fatkeqësisht këto sëmundje nuk po njohin më as moshë, duke shtuar në listën e të rrezikuarve edhe moshat e reja. Ankthi është çrregullimi më i shpeshtë i shfaqur, i cili nëse nuk trajtohet kalon në depresion. “Pa diskutim që shifrat janë në rritje. Ajo që dominon problemet e shëndetit mendor është sëmundja e ankthit, e cila është bërë tepër e zakontë.

Faktori biologjik që është më tepër i akuzuar në vendet tjera, tashmë ka dalë në vendin e fundit tek ne, sepse primare në shkaktimin e këtyre sëmundjeve janë problemet psikosociale.

Ankthi vetë i patrajtuar ka shumë shanse të shkojë drejt depresionit. Por edhe në rastet kur trajtohet ankthi mund të komplikohet. Rreth 30 për qind e njerëzve që nuk e kurojnë ankthin, e precipitojnë atë në sëmundje depresive”, ka deklaruar ditën e djeshme mjekja psikiatre Arjana Rreli.

Sipas saj janë një sërë simptomash për të cilat duhet të jeni të kujdesshëm dhe të kërkoni ndihmë të specializuar mjekësore. Konkretisht, mjekja Rreli shton se nëse vëreni simptoma të tilla, si: “Çrregullime fizike, siç është për shembull frymëmarrja e shpejtë, ritmi i lartë i zemrës, dhimbja e kokës, irritabiliteti i shtuar, një mungesë energjie dhe motivimi, të shoqëruara këto me pagjumësi, apo çrregullime të oreksit, duhet t’i shihni si kambana alarmi që me patjetër duhet t’ju orientojnë drejt ndihmës së specializuar mjekësore”.

Po sipas bluzave të bardha, nëse këto çrregullime kapen që në stadet më të hershme, edhe trajtimi i tyre është më i lehtë, duke shmangur kështu edhe kalimin e tyre në format më të rënduara siç janë depresioni, skizofrenit, apo sëmundje të tjera të shëndetit mendor.

Si mund të parandalohen

Sipas ekspertëve të Institutit të Shëndetit Publik, faktorët që ndikojnë në shfaqjen e problemeve të shëndetit mendor janë të shumtë, duke filluar nga ato gjenetikë, fiziologjikë, socialë, emocionalë dhe ekonomikë. Kushtet e jetesës, problemet familjare, kushtet e punës, mungesa e shoqërisë dhe kohezionit social, stresi, mbingarkesa, etj ndikojnë shëndetin tonë mendor.

Në nivel individual secili prej nesh duhet të kujdeset për shëndetin e tij mendor duke zhvilluar një stil të shëndetshëm jetese. Kështu, ushqyerja e shëndetshme, ushtrimi i rregullt fizik, përkujdesja për të mos abuzuar me substancat, mbajtja e kontakteve shoqërore, përfshirja në aktivitete që na zbavisin, shprehja dhe diskutimi i problemeve dhe të kërkuarit ndihmë atëherë kur kemi nevojë, listohe nga mjekët si sjellje që ndihmojnë në një shëndet të mirë mendor, duke parandaluar shfaqjen e problemeve.

“Pjesa më e madhe e sëmundjeve mendore sot janë mjaft mirë të trajtueshme. Është përllogaritur se nëse ofrohet ndihma profesionale e përshtatshme që në stadet fillestare të sëmundjes, trajtohen në mënyrë të suksesshme rreth 60 për qind e skizofrenive, 65 për qind e depresioneve madhore dhe 80 për qind e depresioneve bipolare. Nga gjysma deri në dy të tretat e njerëzve me skizofreni arrijnë një përmirësim të konsiderueshëm ose shërim përtej 20-25 viteve.

Mangësitë në trajtim

Problemet me trajtimin e këtyre çrregullimeve sipas ekspertëve të ISHP-së janë të shumta, të cilat nuk kanë të bëjnë vetëm me zbulimin e sëmundjeve në stadet më të rënduara, kjo edhe për shkak të frikës që ndiejnë pacientët ndaj paragjykimit dhe diaksriminimit, por edhe nga mungesa e stafeve të specializuara në trajtimin e tyre.

Vendi ynë përballet ende me mungesa të profesionistëve të trajnuar për të dhënë ndihmë të specializuar në raport me popullsinë, kjo veçanërisht në rrethe, ku sëmundjet e shëndetit mendor mbeten të nënvlerësuara. Shqetësuese shfaqet edhe ngurrimi i individëve që kanë këto sëmundje për të kërkuar ndihmë profesionale, si pasojë e stigmës dhe paragjykimit.

Megjithëse, problemet e shëndetit mendor prekin të paktën një herë në jetën e tyre 1 në çdo 4 persona, njerëzit që i kanë këto probleme ndihen të paragjykuar dhe përjashtuar nga të tjerët.

“Njerëzit me probleme të shëndetit mendor i përshkruajnë efektet e stigmës dhe diskriminimit si shumë të rënda dhe si më të vështira për t’u përballur, krahasuar me vetë problemet e shëndetit mendor. Stigma dhe diskrimini pengojnë përmirësimin e gjendjes së këtyre njerëzve, mund të përkeqësojnë simptomat e problemit të tyre të shëndetit mendor, si dhe i pengojnë këta njerëz që të kërkojnë ndihmën e duhur dhe në kohën e duhur. Stigma dhe diskriminimi i personave me probleme të shëndetit mendor prek çdo aspekt të jetës së tyre të përditshme, si për shembull punësimin, kujdesin shëndetësor fizik dhe mendor, banimin, jetën familjare, etj”, bëjnë me dije ekspertët e ISHP-së.

MË TEPËR

Radar14 orë më herët

Ajri në Tiranë është më shumë helm se oksigjen, duhet të jesh i zhytur në krim që të mos marrësh masa

Nga Ervin Goci Sot, ajri dukshem ne Tirane eshte me shume helm se oksigjen. Sot do duhej qe te mblidheshin...

Kryesore22 orë më herët

Uria në Gaza, një krim lufte

Komisioneri i Lartë i OKB-së për të Drejtat e Njeriut, Volker Türk, thotë në një intervistë për BBC se Izraeli mban përgjegjësi...

Mix22 orë më herët

Eskortat e huaja “pushtojnë” Tiranën, Lekatari denoncon rastin në pallatin e saj

Në një kohë kur në Tiranë po diskutohet shumë lidhur me kthimin e kryeqytetit në një “parajsë” të eskortave të...

Letersi1 ditë më herët

‘Marshi i UÇK’-së, interpretim rrëqethës nga Arif Vladi

“Marshi i UÇK” -së është një ndër këngët më të njohura dhe më të dashura të cilën e ka sjell...

Letersi1 ditë më herët

Poezi për atdheun “Mëmëdhe quhet toka, ku më ka rënë koka…”

Poezi nga Andon Zako Qajupi Mëmëdhe quhetë tokaku më ka rënurë koka,ku kam dashur mëm’e atë,ku më njeh dhe gur’...

Mix1 ditë më herët

Cilësia e lëkurës nis nga ushqimi, kjo është dieta kundër plakjes

Pavarësisht cilësisë së një kremi, ndërhyrjeve apo përparimit të teknologjisë për të përmirësuar pamjen e jashtme, ajo çfarë do të...

Mix1 ditë më herët

Pasuria marramendëse e Selena Gomez, nuk do ta besoni sa fiton për një postim në Instagram

Selena Gomez është një ndër këngëtaret më të pasura të momentit. Me një vlerë neto të raportuar prej 800 milionë...

Kioske1 ditë më herët

Kartolinat e paguara nga Tirana

Nga Andi Bushati Sjellja në shqip e një artikulli të përkthyer të revistës lifestyle italiane Vanity Fair, shkaktoi një polemikë të...

Radar2 ditë më herët

“Noc Rroku” strategjik per qytetaret

Klodian Tomorri Qeveria shpalli sot fazen e dyte te tenderin per ndertimin e ujesjellesit Draleos Drimadhes, i cili do te...

Mix2 ditë më herët

Publikohet traileri i pjesës së katërt të “Bad Boys Ride or Die”

Will Smith dhe Martin Lawrence kthehen në rrënjët e tyre në pamjen e parë për pjesën e katërt të ekskluzivitetit ...

Facebook