Jane semundje seksualisht e transhmetueshme me e shpeshte. Pothuaj gjysma e popullates seksualisht aktive infektohen nga virusi qe i shkakton lythet, gjate jetes se tyre. Prekin zakonisht indet e lagesht te zonave genital. Mund te jene ne formen te ngritejve mishtore te vogla ose te kene pamje lulelakre te madhesive te ndryshme. Shaktohen nga human papiloma virus HPVs, e tipeve te ndryshme.

SIMPTOMAT

Tek grate, lythat mund te rriten ne vulve, muret e vagines, perineum, anus dhe qafene e mitres. Tek burrat mund te hasen ne maje, ne trupe, ne scrtotum ose ne anus. Lythat mund te zhvillohen gjithashtu ne goje apo ne fyt, tek personat qe kane bere sex oral me persona te infektuar. Mund te jene ne forme te : • Fryrje e vogel, ngjyre mishi me nuance gri
• Disa lytha prane njeri tjtresit qe marin formne e lulelakres.
• Kruarje ose discomfort ne zonat genital
• Gjakosje gjate marrdhenieve seksuale
Por lythat mund te jene kaq te veckel e te sheshte sa eshte e veshtire te shihen me sy te lire. Ne raste te tjera atom und te shumfishsihen e te formojne grumbuj te gjere lythash.

SHKAKTARI

eshte human papillomavirus (HPV) shkaku i lythave genital. Egzistojne shume tipe hpv qe prekin zonat genital, te cilet shperhapen nepemjet marrdhenieve seksuale. Ne shumicen e rasteve sistemi imun i vret HPVs. duke mos u zhvilluar keshtu shenjta te infeksionit.
Faktoret riskant
• Mardhenie seksuale te pambrojtura me shume partner
• Prania e semundjeve seksuale te tjera
• Marrdhenie seksuale me parnert te panjohur
• Marrdhenie seksuale ne moshe te hershme

KOMPLIKACIONET

• Kancer. Kanceri i qafes se mitres eshte i lidhur ngusht me infeksionin genital nga hpvs Disa tipe HPVs lidhen jane gjithashte te lidhur me cancerin e vulves, anusi, dhe penis. infeksioni me HPVs jo domosdoshmerisht con ne kancer, por eshte shpesh i lidhur me cancerin
• Probleme gjate shtatezanise. Lythat gentital mund te shkaktojne problem gjate shtateyanise. Ato mund te rriten dhe te veshtiresojne marrdheniet seksuale sikur dhe urinimin. Lythat mund te ulin aftesin e indeve vaginal per tu shtrire (zgjeruar ) gjate lindjes. Rralle mund te infektohet femija e porsalindur, duke zhvilluar lytha ne fytin e tij.

DIAGNOZA

• Kqyrja me sy te lire ne format lulelaker eshte thjesht, ne raste te tjera mund te jete e nevojshme aplikimi i acidit acetic per te shkataur zbardhjen e siperfaqes se tyre, me ane te kolposkopit ne pjeset e jashtme apo te brenshme genital.
• Pap test
eshte i rendesishem te kryhet ne menyre te rregullt per te pare ndryshime te qafen emitres apo ne muret vaginal • HPV test
Nje numer i vogel tipesh HPVs jane te lidhur me cancerin e qafes s emitres, ndaj eshte e rendesishne te behet tipizimi per grate mbi 30 vjece.

TRAJTIMI

Nese lythat nuk shkaktojne asnje shqetesim, nuk ka neovje per trajtim. Por nese gruaja ankohet per djegje, kruajre, dhimbje apo stress emocional mund te behet mjekimi i tyre ose heqja kirurgjikale. Por duhet te dihet qe keto lezione jane te rikthyeshme pas trajtimit ne nje kohe te papercaktuar.

ILACET

• imiquimod (Aldara, Zyclara). Ky krem nxit sistemin imunitar per te luftuar lythat genital. Mund te perdoret ne mjekimi ambulator i aplikuar nga vete gruaja,
• Podophyllin dhe podofilox (Condylox). Eshte product me baze bimore qe ben shkaterrim te indeve. Mund te aplikohet ne kushte ambulatore por me shume kujdes pasi jep irritime te lekures perreth Nuk duhet perdoruru kurre ne muret vaginal dhe asnjehere gjate shatezanise
• Acidi Trikloroacetic (TCA). Eshet solucion kimik e ben djegje kimike te lytheve, Aplikohet gjithmone nga mjeku, Jep shume irritim dhe dhimbje gjaze perdorimit ndaj duhet perdorur me shume kujdes duke mbrojtur lekuren perreth dhe asnjehere ne mukoza.
• Kirurgji per lythat e medhenj, ne grate shtatzane dhe ne format qe nuk i përgjigjen mjekimit.
• Kryotherapy ngrirja e me nirtogjen ben qe te krijohet nje fluske mbi lyth qe bie dhe nen te del lekure e re mund te jete e nevojshme riberja e terapise.
• Electrokauter me ane te rrymes elktrike behet djegja dhe heqja e lytheve
• Heqja kirgjikale me ane te anestezese locale behet heqja me bisturi e lytheve genital
• Laser eshte me i kushtueshem dhe rezervhet formave te perhapura dhe rezistente ndaj mjekimeve te meparshme

PARANDALIMI

Perdorimi i perzervatitvit gjate cdo marrëdhënie seksuale ul rrezikun per tu infektuar

VAKSINIMI

Vaksina Gardasil te mbron nga lythet genital dhe disa tipeve te cancerogjen, ndersa cervarix te mbron vetem ndaj 2 tipeve HPVs kancerogjen dhe nuk ka efekt ndaj lytheva

Artikull nga Dr. Kozeta Mustafaraj

Klinika gjinekologjike “Dr. Kozeta”
Nr tel: +355 68 231 3410