Lidhu me ne

Mix

Një dietë që “mbron trurin”: Çfarë duhet të dini për dietën MIND që ul rrezikun e Alzheimerit

Një studim madhor mbi rreth 93 mijë të rritur amerikanë, i prezantuar në kongresin “Nutrition 2025”, konfirmon se ndjekja e dietës MIND, një kombinim i dietës mesdhetare dhe asaj DASH, ul ndjeshëm rrezikun për të zhvilluar Alzheimer apo forma të tjera të dementias, nga 9% deri në 25%, sipas mënyrës dhe kohës së zbatimit.

Ky efekt pozitiv është më i theksuar te afro-amerikanët, latinët dhe të bardhët, ndërsa më pak i dukshëm te amerikanët me origjinë aziatike apo nga Hawaii. Megjithatë, ekspertët theksojnë se “nuk është kurrë vonë për të ndryshuar stilin ushqimor”, dhe rekomandojnë qasje të personalizuara sipas grupit etnik dhe zakoneve lokale.

Çfarë është dieta MIND?
MIND – Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay – është një regjim që bashkon më të mirën e dy botëve: ushqimin mesdhetar dhe dietën DASH për uljen e presionit të gjakut.

Thekson:

Perime me gjethe jeshile
Fruta të pyllit (si boronicat)
Fruta të thata
Drithëra integrale
Legume (fasule, qiqra)
Peshk dhe mish pule (jo të fërguar)
Vaj ulliri


Ndërsa kufizon:

Mishin e kuq
Gjalpin dhe djathrat e stazhionuar
Ushqimet e fërguara
Ëmbëlsirat



Çfarë tregoi studimi?
Studimi, i kryer nga Universiteti i Hawait dhe Universiteti i Kalifornisë Jugore, analizoi të dhënat e një grupi të madh multietnik nga viti 1990 me ndjekje 30-vjeçare. Deri më sot, 21 mijë pjesëmarrës kanë marrë diagnozë të Alzheimerit apo formave të tjera të dementias.

Ata që e ndiqnin rreptësisht dietën MIND, kishin një reduktim prej 9% në rrezik.
Efekti ishte edhe më i fortë për grupet afro-amerikane, latine dhe të bardha: –13%.
Më të fituarit ishin ata që përmirësuan ndjeshëm stilin ushqimor me kalimin e kohës: –25% rrezik krahasuar me ata që u ushqyen gjithnjë më keq.
Efektet pozitive ishin të ngjashme si tek të rriturit në moshë të mesme, ashtu edhe te të moshuarit, pra, nuk është vonë për të filluar.

Përse ndikimi ndryshon nga një grup etnik në tjetrin?
Sipas studiuesve, zakonet tradicionale të disa komuniteteve aziatike, që tashmë ushqehen shëndetshëm, mund të bëjnë që efekti i dietës MIND të jetë më i vështirë për t’u vërejtur. Një arsye tjetër mund të jetë shkalla më e ulët e diagnostikimit të dementias në këto grupe, që e “maskon” përfitimin.

Sa i rëndë është Alzheimeri sot?
Në SHBA: Mbi 7.2 milionë njerëz jetojnë me Alzheimer. Pa ndërhyrje të fuqishme, ky numër do të dyfishohet deri në vitin 2050.
Në Itali: Rreth 1.48 milionë persona vuajnë nga demenca – prej të cilëve mbi 600 mijë me Alzheimer.
Parashikimet për 2050 flasin për 2.3 milionë raste në Itali.
Kostoja është e frikshme: mbi 72 mijë euro në vit për çdo pacient, 75% e të cilës paguhet nga familja.
Një në pesë familjarë që kujdesen për një të sëmurë nuk kanë asnjë ndihmë.

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook