Në Shqipëri nuk kryen dot asnjë punë pa ryshfet

‘Korrupsioni në Shqipëri sa dyfishi i Rajonit’, raporti: Gjyqtarët, prokurorët dhe politika më të implikuarit, 1 në 2 njerëz japin rryshfet

Korrupsioni është një nga fenomenet më shqetësuese në Shqipëri, që për vitin 2021 ka shënuar një rritje të ndjeshme.

Sipas Monitor, raporti i fundit “Rezultatet e Sistemit të Monitorimit të Korrupsionit në Shqipëri 2021” nga Lidershipi i Europës Juglindore për Zhvillim dhe Integritet (SELDI), ka nxjerrë bilancin e këtij viti nisur nga dy indikatorë matës: përfshirja dhe presioni.

Raporti ka arritur në përfundimin se pjesa dërrmuese e qytetarëve shqipatarë e kanë humbur besimin te politika dhe strategjitë antikorrupsion të ndërmarra, përfshirë këtu edhe reformën në drejtësi.

“Presioni i korrupsionit, paraqet rastet kur një zyrtar publik i ka kërkuar ryshfet qytetarëve në mënyrë direkte duke i kërkuar atyre që të bëjë një pagesë informale ose në mënyrë indirekte, duke u lënë atyre të nënkuptohet së nëse bëjnë një pagesë informale, kërkesa/problemi i tyre do të zgjidhet.

Përfshirja në korrupsion,  vlerëson rastet kur qytetarët u bëjnë pagesa informale zyrtarëve publikë. Ky indikator përmbledh raportimet e qytetarëve dhe i ndan ato në dy kategori: qytetarët që kanë patur përvojë (ata kanë bërë një pagesë informale të paktën një herë gjatë vitit të fundit) dhe qytetarët që nuk kanë patur përvojë (që nuk kanë bërë pagesa informale)”, thuhet në raport.

Në kuadër të raportit përmes një anketimi, qytetarët janë pyetur lidhur me praktikat korruptive dhe më shumë se gjysma e tyre (57%) kanë pohuar se ju është kërkuar rryshfet në mënyrë direkte ose indirekte nga zyrtarët. Niveli i korrupsionit, presionit të zyrtarëve piublike dhe rryshfeteve për vitin 2021, është rritur me 13% krahasuar me vitin e kaluar. Kjo është rritja më e madhe që nga viti 2002.

Krahasuar me rajonin, Shqipëria është ndër vendet me presion më të lartë për korrupsion nga funskionet publike dhe për vitin 2021 shifra barazohet me dyfishin e mesatares së rajonit në vitin 2019, e përllogaritur në 37.6%.

Me rritjen e presionit, të njëjtën prirje ka ndjekur edhe përfshirja e qytetarëve në korrupsion. Gjatë viteve të fundit rreth 46.3% e qytetarëve kanë ofruar rryshfet, pra 1 në 2 njerëz përfshihet në akte korruptive. Kjo është një shifër e lartë krahasuar me mesateren e Bashkimit Evropian për vitin 2021, ku 3 në 10 qytetarë kanë dhënë rryshfet për të marrë një shërbim publik.

Nga të dhënat e raportit, grupet e implikuara më shumë në korrupsion janë gjyqtarët, prokurorët, zyrtarët e administratës në sistemin e drejtësisë, doganierët, partitë dhe liderët politikë. Ndërsa grupet e cilësuara si më pak të korruptuar janë: mjekët, mësuesit, gazetarët, anëtarët e këshillavebashkiake, trupat pedagogjike të fakulteteve dhe universiteteve.

Gjithashtu kuptohet se në harkun kohor të dy vieteve, insitucionet nuk kanë marrë asnjë masë që të përmirësojnë dhe të ulin nivelin e korrupsionit në vend. Edhe pse në krahasim me vitet 2001, 2002, 2014 ka pësuar një rënie të konsiderueshme.