Ursula von der Leyen dhe Donald Trump

Kthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë do të shkaktojë turbulenca gjatë mandatit të von der Leyen…

Në skenarin më të mirë, Ursula von der Leyen mund të hyjë në librat e historisë si presidentja e Komisionit Evropian që çliroi Evropën nga varësia e saj ushtarake nga Shtetet e Bashkuara dhe rindizte motorin ekonomik të kontinentit.

Në skenarin më të keq, është fillimi i fundit. 

Sido që të jetë, kthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë do të shkaktojë turbulenca gjatë mandatit të von der Leyen, pasi ajo përpiqet të mbështesë Ukrainën, të mbështesë objektivat ndërkombëtare të klimës dhe të bëjë që kontinenti të rritet përsëri përballë një lufte të mundshme tregtare globale.

Gjatë pesë viteve të fundit, kreu i degës ekzekutive të BE-së është shfaqur si një lojtar kryesor politik, duke koordinuar përgjigjen e bllokut ndaj koronavirusit dhe sulmit të gjithanshëm të Rusisë ndaj Ukrainës.

Në veçanti, kur bëhet fjalë për luftën në Ukrainë, ajo i detyrohet një pjesë të madhe të suksesit të saj bashkëpunimit të ngushtë me presidentin amerikan Joe Biden dhe ekipin e tij. 

Partneriteti filloi disa muaj përpara se tanket ruse të rrokulliseshin në Ukrainë, kur Biden paralajmëroi von der Leyen për një pushtim të mundshëm gjatë vizitës së saj në Shtëpinë e Bardhë në nëntor 2021 dhe të dy filluan të koordinohen për një paketë komplekse sanksionesh dhe kontrollesh eksporti që do të ishin gati për të shkuar kur filloi pushtimi. 

Pas shpërthimit të luftës, bashkëpunimi vazhdoi. Kur Akti i Reduktimit të Inflacionit të Biden i bëri qeveritë evropiane të shqetësoheshin se kompanitë e tyre mund të viheshin në disavantazh, ishte von der Leyen ajo që punoi me Shtëpinë e Bardhë për të minimizuar ndikimin në ekonominë evropiane.

Megjithatë, me Trump në Shtëpinë e Bardhë, von der Leyen rrezikon të shihet si shumë e afërt me presidentin në largim të SHBA-së, sipas dy diplomatëve të BE-së. 

Nuk është vetëm se Trump shihet si përçarës apo hakmarrës. Është fakti se ai e kaloi pjesën më të madhe të mandatit të tij të parë duke bërë goditje në BE: duke vendosur tarifa për çelikun dhe aluminin, duke u tërhequr nga traktatet ndërkombëtare si marrëveshja e Parisit për ndryshimet klimatike dhe marrëveshja bërthamore e Iranit, duke kërcënuar vendet që nuk i përmbushën objektivat e tyre të shpenzimeve të NATO-s, duke vlerësuar vendimin e Mbretërisë së Bashkuar për t’u larguar nga blloku dhe madje duke e shpallur BE-në si “armikun” e Uashingtonit. 

“Trump nuk ka qenë kurrë kaq i prirur për të njohur BE-në si një bashkëbisedues”, tha një diplomat i tretë i BE-së. (Diplomatët e BE-së folën në kushte anonimiteti për të diskutuar lirshëm marrëdhëniet delikate me Uashingtonin).

Edhe pse Trump nuk do të marrë detyrën deri në janar, tashmë po përgatitet skena për përballje me BE-në. Presidenti i ardhshëm është zotuar se do t’i japë fund luftës në Ukrainë menjëherë pas hyrjes në Shtëpinë e Bardhë, me sa duket duke shkurtuar mbështetjen për Kievin nëse nuk pranon t’i japë Rusisë territor. Trump ka thënë gjithashtu se do të inkurajonte Kremlinin që të bëjë “çfarëdo dreqin të duan” për vendet që nuk i kanë përmbushur objektivat e tyre të shpenzimeve të NATO-s.

Një shqetësim edhe më i menjëhershëm do të jetë ekonomia. Trump është zotuar të vendosë tarifa të përgjithshme prej 10 deri në 20 për qind në Evropë. Ai ka kërcënuar gjithashtu se do të vendosë një taksë prej 60 për qind për të gjitha mallrat që vijnë nga Kina, gjë që mund të bëjë që Pekini të hedhë produktet e tij në tregun e BE-së. 

Diplomatët e BE-së gjithashtu shqetësohen privatisht se Trump do të kërcënojë me tarifa për vendet që nuk rrisin shpenzimet e mbrojtjes, me Gjermaninë – motori spërkatës i ekonomisë evropiane – si një nga objektivat e tij kryesore.

Von der Leyen do të shpresojë që e gjithë kjo do ta detyrojë BE-në të mbyllë radhët dhe të bashkëpunojë më ngushtë, siç bëri gjatë krizës së koronavirusit dhe ditëve të para të luftës në Ukrainë. Presioni nga Uashingtoni nuk do t’i lërë bllokut zgjidhje tjetër veçse të forcojë shpenzimet e tij të mbrojtjes, të rrisë sektorin e tij teknologjik dhe të qartësojë qëndrimin e tij ndaj Kinës, vendime të vështira për të cilat disa vende të BE-së kanë kërkuar prej vitesh.

Në letër, von der Leyen supozohet të jetë një nga bashkëbiseduesit kryesorë evropianë të Uashingtonit, që mbikëqyr një pjesë të gjerë të politikës së BE-së, duke përfshirë tregtinë, klimën, teknologjinë dhe konkurrencën. 

Por duke pasur parasysh marrëdhëniet e saj potencialisht të vështira me Trump, diplomatët besojnë se asaj mund t’i duhet të mbështetet tek të tjerët me një shans më të mirë për të patur veshin e presidentit të ardhshëm, si kryeministri i krahut të djathtë të Italisë Giorgia Meloni ose Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, trajtimi i mëparshëm i të cilit i Trump-it e ndihmoi atë në vendin e punës. 

Ndërkohë, presidenti i Komisionit po përgatit shkopinj për manjatin e pasurive të paluajtshme. Në fund të fundit, “Trump është një tregtar”, tha diplomati i tretë i BE-së. “Mbi të gjitha, ai dëshiron të negociojë”.

Von der Leyen tashmë është përpjekur të ëmbëlsojë marrëdhëniet duke sugjeruar se Brukseli mund të blejë më shumë gaz natyror të lëngshëm (LNG) nga Amerika në mënyrë që të shmangë tarifat e SHBA për mallrat evropiane. Paraardhësi i saj Jean-Claude Juncker përdori LNG për të krijuar një armëpushim me Trump në 2018.

“Këtë here këto lloj taktikash mund të mos jenë aq të suksesshme”, tha Mark Leonard i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë. 

“Unë nuk mendoj se ata domosdoshmërisht kanë punuar edhe aq mirë herën e fundit. Shumë njerëz u përpoqën ta përqafonin Trumpin nga afër dhe të kënaqnin kotësinë e tij dhe shpresonin se kjo do t’u sillte disi avantazhe”, tha Leonard.

Nëse e kaluara është një udhërrëfyes, Trump do të kërkojë gjithashtu të ndajë dhe të pushtojë, duke arritur marrëveshje dypalëshe me qeveri me të njëjtin mendim, si ajo e kryeministrit hungarez Viktor Orbán.

“Ky është një njeri që mendoi se Brexit është një ide e shkëlqyer dhe duhet të ketë më shumë Brexit”, tha Anthony Gardner, një ish-ambasador i SHBA në BE. Ai do të donte të shihte shpërbërjen e BE-së.

“Ai do të tërheqë kartonin e Viktor Orbanit, do të përdorë letrat e tjera që ka. BE-ja tani është në një gjendje shumë të brishtë ku këto teknika për fat të keq mund të jenë të suksesshme”, përfundoi Gardner.

/”Politico”