Alfred Lela

Ka një ndryshim mes dy tribunave në stadiumet tona, të Shkodrës, Elbasanit, apo dhe më të riut, Arenës Kombëtare, asaj VIP dhe tjetrës përballë, apo siç njihej dikur, ‘20-shet’. Te sektori VIP është si të shohësh një film në kinema: qetësi, ndonjë duartrokitje sa me thënë, ndonjë koment me zë të lartë, dhe kaq. Çka mungon në pjesëmarrje e merr në ‘pordhë’: puro, pije, telefonë të shtrenjtë, telefonata edhe më të shtrenjta, dhe unione të së pazakontës, sepse sheh në të njëjtin vend njerëz në të dy anët e ligjit: ata që duhet ta mbrojnë dhe ata që e shkelin.

20-shet janë gjë tjetër. Aty ndodh Shqipëria e çdo dite. Nga të varfërit që mezi i kanë sajuar lekët e një bilete, deri te shtresa e mesme që nuk i duron dot pasanikët e VIP, por mund ta blinte edhe atje një biletë.

Në të dyja tribunat ke se çfarë vëzhgon, por 20-shet janë shumë më fun. Një adoleshent shante në shqip tifozët polakë, që as e dëgjonin dot, dhe ngrinte krahun në përshëndetje naziste duke pasë ditur diçka nga shkolla për Luftën e dytë Botërore dhe pushtimin e Polonisë nga Hitleri. Veshur mbante bluzën e Bayern-it të Munihut, lojtari kryesor i të cilit, Levandovski, luante në fushë për Poloninë kundër Shqipërisë së tij.

Si dhe të tjerë raste, ky djalosh përfaqësonte atë se në Shqipëri nuk shkohet në stadium për festën e lojës dhe as për skuadrën tënde, por për kundërshtarin. Linçimi i tij, më shumë se gëzimi për të tutë duket se e sundon ende tifozerinë tonë. Në një përpjekje të vazhdueshme për t’u identifikuar, jo nëpërmjet vetes, por dallimit, qoftë edhe të shpikur me tjetrin.

Dhe, kjo nuk është habi. Ndodh kudo. Futbolli është një sport i shumicës që projekton edhe qëndrimet sociale dhe politike të saj. Natyrisht, edhe të metat.

Siç ishin dje në stadium parullat kundër Serbisë, mbështetja në kor për UÇK-në, edhe në një moment aspak të duhur, si minutëheshtja për fizioterapistin e ndjerë të Kombëtares, Ylli Mihalin.

Mbi të gjitha këto sundonte kori tashmë i famshëm “o sa mirë me qenë shqiptar!”. Sa më takon, nuk më thotë asgjë. Për faktin e thjeshtë se ne nuk kemi asnjë kontribut në të qenët shqiptar. Eshte e gjitha një rastësi. Na ka rënë koka këtu dhe mund të na kishte rënë gjithkund. Të jesh krenar me një gjë te e cila nuk ke asnjë rol është naïve. Veç kësaj, jo të gjithë jemi shqiptarë. Kur themi shqiptarë duhet me pasë parasysh ato vetitë e racës të cilat i ngremë lart, si vetë ashtu dhe të tjerët. Për shembull mikpritja, besa, bujaria, trimëria, mençuria, e me radhë. Të fërshëllyerit dhe zhurmimi i himnit kombëtar të skuadrës kundërshtare, për shembul, nuk mund të konsiderohet mikpritje. Për të mos thënë se është një lloj pabesie ndaj atij që të ka ardhur në shtëpi.

Një shenjë të mungesës së trimërisë dhe të maturisë dëshmohet edhe te mospërballja me humbjen. Ashtu si për fitoren edhe për humbjen duhet dinjitet. Ajo çka ndodhi në stadium mbrëmje e së martës, me hedhjen e një breshërie shishesh mbi kokat e polakëve nuk është trimëri, por burracakëri.

Tregon madje mungesë mençurie. Sepse nuk pësuan gjë polakët, por shqiptarët. Si në imazh ashtu edhe në kosto financiare. Federatës do i duhet të paguajë një gjobë, stadiumit me gjasë të dënohet. Çka është më keq, shqiptari do vazhdojë të shihet si dele e zezë. Si dikush që nuk i repekton dot rregullat e fair play-t.

Çfarë vlere ka në raste të tilla kori “o sa mirë me qenë shqiptar!”?

Sidoqë të shkojë, dënimin nuk duhet ta mbajmë kolektivisht në formën e prishjes së imazhit etj. Federata e futbollit duhet ta lëvizë dhe ta menaxhojë siç duhet impiantin kombëtar të futbollit. Kontrolli policor për çakmakë para futjes në stadium dhe shitja e ujit dhe pijeve të tjera me shishe plastike brenda stadiumit, kur e di se turma e o-sa-mirë-me-qenë-shqiptarëve është ende e papjekur në kodet e sjelljes, është groteske.

Federata e ka fare të lehtë të administrojë pamjet e zonave nga ku hodhën shishet, të identifikojë autorët dhe t’i kërkojë Policisë t’i procedojë dhe, këtë e ka në dorë vetë, t’ua ndalojë hyrjen në stadium.

Për disa tifozë, të organizuar në shoqata zhurmëmëdha apo jo, një rast për të shkuar në stadium mund të jetë një mundësi për të shkarkuar testosteronin e tepërt dhe frustrimet e herës, por ngjarje të tilla kanë të bëjnë më shumë se me ta. Janë pronë e të gjithëve. Nëse tifozët e organizuar përdorin ‘o sa mirë me qenë shqiptar!’ duke folur në emër të të gjithë shqiptarëve, bëjnë mirë që edhe të sillen si shqiptarë të mirë.

Simbolet e kombit nuk janë për (sh)përdorim personal.