---

Vlerësimet e jetëgjatësisë janë një mjet kritik për të mbajtur gjurmët e mirëqenies së shoqërisë, por për politikëbërësit, tendencat janë gjithashtu thelbësore për zhvillimin e politikave të qeverisë.

Franca, për shembull, po përballet me sfidën e një popullsie me jetë më të gjatë dhe tendosjen që rezulton në sistemin e sigurimeve shoqërore.

Për të adresuar sfidën, qeveria franceze – me shumë rezistencë – kaloi një sërë reformash që synojnë rritjen e moshës së pensionit dhe inkurajimin e individëve për të punuar më gjatë.

Por Franca nuk është e vetme me popullsinë e saj të plakur.

Në të gjithë BE-në, metrika e jetëgjatësisë ka qenë në një trajektore rritëse për disa dekada, por kush jeton më gjatë në BE?

Në vitin 2021, jetëgjatësia mesatare në BE ishte 80.1 vjet, por shifrat e fundit janë relativisht më të ulëta në krahasim me 2020 dhe 2019, ndoshta si rezultat i rritjes së papritur të vdekshmërisë për shkak të pandemisë COVID-19.

Kjo, sipas të dhëna nga Eurostat, zyra statistikore e BE-së.

Në vitin 2019, jetëgjatësia arriti nivelin më të lartë historik prej 81.3 vitesh, por më pas ra në 80.4 në vitin 2020.

Pavarësisht pengesës së lehtë – nga e cila ka të ngjarë të rikuperojmë së shpejti – linja e jetëgjatësisë ka qenë në rritje që nga fillimi i regjistrimit të të dhënave në fillim të viteve 2000.

Po kështu, jo të gjitha kombet kanë përjetuar të njëjtin progres gjatë viteve.

Vendi me jetëgjatësinë më të lartë është Spanja, me një mesatare prej 83.3 vjet, e ndjekur nga Suedia (83.1 vjet), Luksemburgu dhe Italia (të dyja 82.7 vjet).

Jetëgjatësia më e ulët parashikohet në Bullgari (71.4 vjet), Rumani (72.8 vjet) dhe Letoni (73.1 vjet).

Dallimet nga vendi në vend janë interesante, por ndoshta edhe më tërheqëse janë krahasimet e rajoneve brenda vendeve që shënojnë më shumë se mesatarja në shkallën e jetëgjatësisë.

Në Spanjë për shembull, njerëzit e lindur në rajonin e Andaluzisë pritet të jetojnë rreth 81.7 vjet, por ata që jetojnë në rajonin e kryeqytetit, Madrid, pritet të jetojnë 85.4 vjet, mbi katër vjet më shumë.

Tendenca të ngjashme vërehen edhe në Itali.

Italianët që jetojnë në ishullin jugor të Sicilisë mund të presin të jetojnë rreth 81.3 vjet, por ata që jetojnë në veri në Trentino, afër kufirit të Austrisë, kanë një jetëgjatësi prej 84.2 vjet, një hendek prej gati tre vjetësh.

Cilat vende e kanë përmirësuar më shumë jetëgjatësinë e tyre?

Estonezët e kanë zgjatur më së shumti jetëgjatësinë e tyre, duke fituar 6.1 vjet midis 2000 dhe 2021.

Ata pasohen nga Irlanda (+5.8), Luksemburgu (+4.7), Danimarka (+4.6) dhe Sllovenia (+4.5).

Rezultatet e pesë të parave janë të jashtëzakonshme, veçanërisht kur krahasohen me vendet e tjera që nuk kanë ecur aq mirë.

Në Bullgari, nga ana tjetër, njerëzit po vdesin më të rinj se më parë.

Jetëgjatësia ishte 0.2 vjet më pak në vitin 2021 sesa në vitin 2000.

Marrë nga “Euronews”