Lidhu me ne

Mix

Femra! Si të ruheni nga kanceri i gjirit

Ka shumë faktorë rreziku që rrisin mundësinë e zhvillimit të kancerit të gjirit. Edhe pse ne i njohim disa prej këtyre faktorëve, nuk e dimë shkakun e kancerit të gjirit ose se si këta faktorë shkaktojnë zhvillimin e një qelize kanceroze.

Ne e dimë se qelizat normale të gjirit bëhen kanceroze për shkak të mutacioneve në ADN dhe pse disa prej tyre janë të trashëguara, shumica e ndryshimeve të ADN-së që lidhen me qelizat e gjirit fitohen gjatë jetës së njeriut. Proto-onkogjenët ndihmojnë qelizat të rriten.

Nëse këto qeliza ndryshojnë, ato mund të shtojnë rritjen e qelizave pa ndonjë kontroll. Mutacionet e tilla referohen si onkogjene. Kjo rritje e pakontrolluar e qelizave mund të çojë në kancer.

Cilët janë faktorët e rrezikut të kancerit të gjirit? 

Disa nga faktorët e rrezikut të kancerit të gjirit mund të ndikojnë ndërsa disa të tjerë jo. Është e rëndësishme për të diskutuar këto rreziqe me një mjek në çdo kohë kur terapitë e reja fillojnë (për shembull, terapia me hormon pasmenopauzës).

Në vijim janë faktorët e rrezikut për kancerin e gjirit:

* Mosha – Shanset e kancerit të gjirit rriten kur t’i plakesh;

* Historia familjare – Rreziku i kancerit të gjirit është më i lartë tek gratë që kanë të afërm me këtë sëmundje. Duke pasur një të afërm me këtë sëmundje, (motra, nëna) dyfishon rrezikun;

* Historia personale – Duke u diagnostikuar me kancer gjiri në një gji rrit rrezikun e kancerit në gjirin tjetër ose shansin e një kanceri shtesë në të njëjtin gji;

* Gratë e diagnostikuara me kushte të caktuara të gjirit (jo kancerogjene) kanë një rrezik në rritje të kancerit të gjirit. Këto përfshijnë ‘hyperplasia atipike’, një gjendje në të cilën ka përhapje jonormale të qelizave të gjirit, por asnjë kancer nuk është zhvilluar;

* Menstruacioni – Gratë që kanë filluar ciklin e tyre menstrual në moshë më të vogël (para 12 vjeç) ose kanë kaluar menopauzë më vonë (pas 55 vjeç) kanë një rrezik pak më të lartë;

* Indet e gjirit – Gratë me inde të gjera të gjirit (siç dokumentohet nga mamografia) kanë një rrezik më të lartë të kancerit të gjirit;

* Rraca – Gratë e bardha kanë një rrezik më të lartë të zhvillimit të kancerit të gjirit, por gratë afro-amerikane priren të kenë tumore më agresive kur e kanë atë;

* Ekspozimi ndaj rrezatimit rrit rrezikun e kancerit të gjirit;.

* Ushqyerja me gji mund të ulë pak rrezikun;

* Duke qenë mbipeshë rrit rrezikun e kancerit si te gratë para dhe pas menopauzës, por me ritme të ndryshme;

* Përdorimi i kontraceptivëve oralë në 10 vitet e fundit e rrit rrezikun;

* Përdorimi i terapisë hormonale të kombinuar pas menopauzës gjithashtu e rrit rrezikun;

* Përdorimi i alkoolit rrit rrezikun e kancerit të gjirit, dhe kjo duket të jetë në proporcion me sasinë e alkoolit të përdorur. Një studim i kohëve të fundit mbi përdorimin e alkoolit dhe kancerin e gjirit përfundoi se të gjitha nivelet e përdorimit të alkoolit shoqërohen me një rrezik në rritje për kancerin e gjirit;

* Ushtrimi duket se ul rrezikun e kancerit të gjirit;

* Faktorët e rrezikut gjenetik – Shkaqet më të zakonshme janë mutacione në gjenet BRCA1 dhe BRCA2 (kanceri i gjirit);

Duke trashëguar një gjen të mutuar nga një prind do të thotë që ka një rrezik shumë më të lartë të zhvillimit të kancerit të gjirit.

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook