Akalazia është një çrregullim i rrallë i ezofagut, tubi që mbart ushqim nga fyti në stomak. Karakterizohet nga aftësia e dëmtuar për të zbutur ushqimin drejt stomakut (peristaltikë), dështimi i muskulit në formë unaze në pjesën e poshtme të ezofagut, sfinkterit të poshtëm të ezofagut (LES), për t’u rekalsuar.

Është pikërisht  tkurrja dhe relaksimi i muskulit  unazor që bën ushqimin të lëviz nëpër tub.

Shenjat dhe simptomat

Simptomat e akalasisë  zakonisht shfaqen gradualisht. Shumica e njerëzve me këtë çrregullim përjetojnë një dëmtim të aftësisë për të gëlltitur (disfagia) si një simptomë kryesore dhe e hershme. Mund të ketë gjithashtu një dhimbje të lehtë në gjoks që vjen dhe shkon. Disa individë të prekur përjetojnë dhimbje shumë të fortë.

Mbajtja e pështymës dhe ushqimit të gëlltitur në ezofag shpesh mund të shkaktojë rikthim të këtyre përmbajtjeve në gojë ; përveç kësaj, përmbajtje të tilla mund të shtyhen edhe në mushkëri gjatë frymëmarrjes (thithja trakeobronkiale).

Simptoma të tjera të këtij çrregullimi mund të përfshijnë një kollë gjatë natës dhe humbje të konsiderueshme të peshës, për shkak të vështirësisë në gëlltitje, në rastet që mbeten të patrajtuara. Sytë e thatë (keratoconjunctivitis sicca) dhe goja e thatë (xerostomia) nuk janë të pazakonta në pacientët me akalazi.

Aspirimi i pështymës dhe përmbajtjes së ushqimit nga njerëzit me akalasi mund të shkaktojë pneumoni, infeksione të tjera pulmonare, apo edhe vdekje. Incidenca e kancerit të ezofagut është rritur ndjeshëm në pacientët me akëtë gjendje.

Shkaqet

Shkaku i saktë i akalasisë  nuk dihet. Disa studiues klinikë dyshojnë se gjendja mund të shkaktohet nga degjenerimi i një grupi nervash të vendosur në gjoks (pleksusi i Auerbach). Besohet se mund të ketë një formë të rrallë, të trashëguar të gjendjes, por kjo nuk është kuptuar ende mirë në këtë kohë.

Trajtimi ka për qëllim heqjen e pengesave të shkaktuara nga dështimi i muskulit të poshtëm të ezofagut për tu relaksuar. Kjo mund të bëhet me administrimin e ilaçeve, zgjerimin e prerjes tërthore (zgjerimin manual) të muskulit muskul unazor ose përmes operacionit.

Ilaçi izosorbid, (një nitrat me veprim të gjatë) ose nifedipina (një bllokues i kanalit të kalciumit) mund të sigurojë një lehtësim për njerëzit me akalasi.

Përafërsisht 70 përqind e rasteve të akalasisë  mund të trajtohen në mënyrë efektive nga zgjerimi i muskulit të poshtëm të ezofagut përmes një procedure të njohur si zgjerimi “ tullumbace pneumatike”. Në shumë njerëz, zgjerimet e përsëritura mund të jenë të nevojshme për të marrë përmirësimin e simptomave.

Trajtimet kirurgjikale të ahalazisë mund të jenë efektive në afërsisht 85-90 përqind të rasteve. Gjatë këtyre procedurave priten fijet muskulore në sfinkterin e poshtëm ezofageal (miotomia laparoskopike Heller ose miotomia endoskopike perorale).

Rreth 15 për qind e njerëzve me akalasi  përjetojnë simptomat e refluksit gastroezofageal ( rikthim i përmbajtjes së stomakut në gojë) pas kësaj procedure kirurgjikale.