Lidhu me ne

Mix

Pse presidenti Abraham Lincoln shihet me adhurim nga të gjithë amerikanët?!

SHBA/ Pse presidenti Abraham Lincoln shihet me adhurim nga të gjithë

Në të gjitha sondazhet e opinionit publik të kryera periodikisht mes amerikanëve, presidentët George Washington dhe Franklin Roosevelt konkurrojnë për vendin e dytë si presidentët më të mirë amerikanë. 

Sa i përket vendit të parë, ai mbetet gjithmonë i rezervuar, pa konkurrencë, për Presidentin Abraham Lincoln. 

Renditjet dhe sondazhet që studimet akademike kanë gjurmuar gjatë katër dekadave të fundit përfshijnë pyetje në disa fusha, duke përfshirë: aftësinë e presidentit për të punuar me kundërshtarët politikë dhe për të arritur kompromise, suksesin në emërimet gjyqësore dhe ekzekutive, integritetin personal, marrëdhëniet me Kongresin, aftësinë e komunikimit me qytetarët dhe menaxhmentin e partisë.

Kontributet e Abraham Lincoln përfaqësojnë një pikë kthese në historinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, sepse ai artikuloi saktësisht problemin e liderëve politikë që marrin vendime fatale në kohët kur kombet janë të ndara, apo edhe në mes të luftërave të furishme civile. 

Për shkak të kësaj, Lincoln u bë një nga figurat më të respektuara në historinë amerikane, madje edhe në mesin e kundërshtarëve të tij politikë. 

Lufta e Lincoln për të liruar skllevërit dhe për t’i dhënë fund Luftës Civile, e cila i kushtoi Amerikës më shumë se 620,000 jetë dhe dy herë më shumë të plagosur, shënoi presidencën e tij, e cila zgjati nga viti 1861 deri në vrasjen e tij në 1865.

Në 1860, Partia Republikane emëroi Lincoln për president, bazuar në një program politik kundër skllavërisë. 

Për shkak se jugorët besonin në supremacinë e racës së bardhë dhe në domosdoshmërinë e ruajtjes së situatës ekonomike bazuar në shfrytëzimin e miliona skllevërve të zinj, shtetet jugore kërcënuan të shkëputeshin nga Bashkimi në rast se Lincoln zgjidhej. 

Pas fitores së Lincolm, disa shtete në jug shpallën shkëputjen edhe para se ai të bënte betimin. 

Ruajtja e unitetit të Bashkimit Amerikan u bë sfida më e madhe për qeverisjen e presidentit të ri.

Veriu dhe Jugu hynë në luftë në prill 1861. 

Shtetet jugore pretenduan të drejtën e tyre për t’u shkëputur dhe formuan Konfederatën e tyre dhe nisën luftën.

Sa i përket shteteve veriore, ata u vendosën, nën udhëheqjen e Presidentit Lincoln, dhe ndaluan rebelimin për të ruajtur Bashkimin Amerikan. 

Shumica e veriorëve nuk donin një luftë të gjatë dhe pasi luftimet u intensifikuan dhe shenjat e një fitoreje të Veriut filluan të shfaqen në horizont, Lincoln nuk iu përgjigj kërkesave të këshilltarëve të tij për t’i dhënë fund luftimeve për të ndaluar gjakderdhjen.

Lincoln këmbënguli që shtetet jugore të pranonin Amendamentin e 13-të të Kushtetutës, i cili parashikonte heqjen e skllavërisë dhe robërisë dhe u miratua në 1865. Megjithatë, jugorët refuzuan.

Lincoln nuk iu nënshtrua zërave të kundërshtarëve të tij dhe vendosi të qëndronte i vendosur, duke u mbështetur në besimin e tij themelor, siç parashikohet në dokumentin e Kushtetutës së SHBA, se të gjithë njerëzit gëzojnë të drejta të barabarta për jetën, lirinë dhe kërkimin e lumturisë. 

Luftimet zgjatën për muaj të tërë, gjatë të cilave dhjetëra mijëra njerëz u vranë nga të dyja anët, pas së cilës veriorët arritën fitore të mëdha ushtarake, gjë që bëri që jugorët të përmbushnin përfundimisht atë që Lincoln këmbënguli.

Lincoln shprehu besnikëri vetëm ndaj Bashkimit Amerikan.

Edhe pse u deshën dekada përpjekjesh përpara se afrikano-amerikanët të merrnin trajtim dhe mbrojtje të barabartë nën sundimin e ligjit, Deklarata e Emancipimit e Lincoln ishte hapi i parë përpara në përmbushjen e këtij misioni të rëndësishëm.

Kur presidenti i parë amerikan me ngjyrë, Barack Hussein Obama, mbërriti në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2008, ai u zotua në ceremoninë e inaugurimit se do të mbronte “ëndrrën amerikane” përpara mbështetësve demokratë. 

Në atë kohë, fjalimi i Obamës përkoi me 45-vjetorin e fjalimit të famshëm të liderit historik të Lëvizjes për të Drejtat Civile dhe fituesit të Çmimit Nobel për Paqe, Martin Luther King, kur tha: “Unë kam një ëndërr”. Obama u përgjigj me zë të lartë “Unë jam ëndrra” (Unë jam ëndrra), për të konfirmuar se ai personalisht është mishërimi i gjallë i ëndrrës që King foli rreth gjysmë shekulli më parë dhe për të cilën u vra Lincoln. 

Lincoln u vra nga një kundërshtar i lirisë së skllevërve gati 150 vjet më parë. 

Për shkak të shtypjes së tij të revolucionit secesionist jugor, ruajtjes së shtetit amerikan dhe çrrënjosjes së skllavërisë që pasoi si rezultat, miliona amerikanë modernë e konsiderojnë Linkolnin si presidentin më të mirë që ka udhëhequr ndonjëherë vendin. 

Ai konsiderohet gjithashtu si themeluesi i dytë i SHBA-së, për të cilin pothuajse unanimisht kanë rënë dakord si nga demokratët ashtu edhe nga republikanët. 

Në Uashington, ndodhet një monument i madh i Linkolnit, më i madhi i këtij lloji në kryeqytet, me një statujë të madhe në bazën e së cilës janë gdhendur citate nga fjalimet dhe vendimet e tij, dhe ndodhet përballë ndërtesës së Kongresit. 

Ndër më të rëndësishmet janë fjalët nga fjalimi i tij inaugurues në fillim të mandatit të tij të dytë gjatë Luftës Civile: “Të dy lexojnë të njëjtën Bibël dhe i luten të njëjtit Zot”.

Presidenti i 16-të i Amerikës u vra në vitin 1865 teksa po shikonte një shfaqje të natës në Teatrin Ford në Uashington, DC, vetëm pesë ditë pas përfundimit të Luftës Civile. 

Lincoln ishte presidenti i parë amerikan i vrarë në atentat në historinë amerikane.

Shumë pyesnin veten nëse kishte ndonjë lloj komploti pas atentatit, i cili nuk ishte sekret mes atyre që e shihnin Linkolnin si një kërcënim.

Më shumë se një shekull e gjysmë pas vrasjes së tij, dy parti, Demokratike dhe Republikane, kujtojnë Linkolnin dhe pretendojnë se u përmbahen parimeve, paanshmërisë dhe integritetit të tij në menaxhimin e çështjeve politike bashkëkohore amerikane. 

Megjithatë, realiteti zbulon se të dyja palët janë shumë larg parimeve të mbrojtura nga Presidenti Abraham Lincoln.

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal1 muaj më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook