Ndotja e ajrit nuk është e dëmshme vetëm për shëndetin pulmonar dhe kardiovaskular, por edhe për shëndetin mendor. Dy studime të reja konfirmojnë se ekspozimi i zgjatur ndaj ndotjes së ajrit rrit rrezikun e depresionit dhe ankthit, edhe në kontekste ku smogu konsiderohet nën pragun e alarmit, sidomos tek të moshuarit.

Studimi i parë nga Universitetet e Harvardit dhe Emory (SHBA) ekzaminoi të dhënat e gati nëntë milionë amerikanëve mbi moshën 64 vjeç të regjistruar në sigurimin shëndetësor federal Medicare. Prej tyre, më shumë se 1.52 milionë kishin diagnozë të depresionit midis viteve 2005 dhe 2016. Studiuesit hartuan nivelet e ndotjes (grimcat e imta, dioksidin e karbonit, ozonin) që merrnin frymë në zonat ku jetonin pacientët dhe vunë re një lidhje statistikisht të rëndësishme midis ekspozimit ndaj sasive të larta të ndotësve dhe diagnozës së depresionit në pleqëri.

Njerëzit e moshuar u zbuluan se ishin më të rrezikuar për shkak të cenueshmërisë më të madhe të sistemit të frymëmarrjes dhe trurit në pleqëri, dhe mes tyre, ata me kushte më të vështira socio-ekonomike kishin më shumë gjasa të vuanin nga sëmundje mendore për shkak të ekspozimit të njëkohshëm ndaj stresorëve socialë dhe mjedisorë.

“Megjithëse depresioni është më pak i zakonshëm tek njerëzit e moshuar sesa tek popullata më e re, ai mund të çojë në pasoja serioze, si rënia e aftësisë njohëse, sëmundjet shoqëruese dhe vdekja”, shkruajnë autorët e studimit.

Lajmi tjetër i keq është se, për të qenë një faktor rreziku, ndotja e ajrit nuk duhet domosdoshmërisht të kalojë kufijtë e konsideruar të pranueshëm me ligj. Studimi i dytë, i kryer nga shkencëtarët nga Universiteti i Oksfordit, Kolegji Imperial i Londrës dhe Shkolla e Shëndetit Publik të Universitetit të Pekinit, hetoi efektet e smogut në incidencën e ankthit dhe depresionit në 390,000 njerëz gjatë një periudhe 11-vjeçare.

Edhe në zonat ku nivelet e ndotjes së ajrit konsideroheshin të ishin nën pragun e sigurt sipas standardeve të Mbretërisë së Bashkuar u vu re një rrezik i shtuar.