Lidhu me ne

Kritike

Guglli-stika si Albanologji alternative

Eqrem Çabej (1908 - 1980) albanologu dhe studiuesi më i zellshëm i  gjuhësisë shqiptare - Radio Kosova e Lirë

Skerdilajd Zaimi

Dikush që administron faqen e Facebook të universitetit të Gjirokastrës, shpërndante një video të Eqrem Çabejit, ku gjuhëtari flet për gjuhën shqipe, kalon thukët mbi evoluicionin e shkrimit t ë saj nën idenë e konvergimit të dialekteve. Një rrugëtim ky i elaboruar shkencërisht sipas Çabejit që nuk e tradhëton idenë e kombësisë, përkundrazi e konfirmon atë. 

Një ndër gjuhët e lashta të kontinentit -, kujdeset të thotë Çabej, mesazh ky që e ndihmon pra ta kuptojmë ngjizjen e një kombi të ri, deri vonë, i thërmuar politikisht si rrallë kush. 

Video dëgjohet me dëshirë në çdo aspekt: vizualisht; një shkencëtar që shfaqet pa pozat e zakonshme të ditëve të sotme dhe me veshjen që ia kërkonte statusi në atë shekull: në planin fonik; një regjistrim i pastër dhe i kumbueshëm; gjuhësor, sepse flet dikush që e di punën e vet dhe ka zgjedhur shqipen e qashtër dhe dinjitare për ta përcjellë mesazhin. 

Këtu mbaron kurioziteti dhe kundrimi, sepse komentet që pasojnë në masë të madhe janë një lëndë antiorganike që e shqipëron veten në një vazhdë të gjatë injorance dhe mjerimi të kotë që është kaq radioaktiv gjithësesi. Mund të tregoheshim të pasjellshëm – me metrin e shekullit që lamë pas – e t’i krahasonim ato defektime verbale me kakërdhitë, mirëpo në epokën e antropocenit dhe ekologjizmit, kakërdhia dhe bajga, eskrementi në përgjithësi, po prevalojnë mbi qeniet njerëzore me dobinë e tyre. Ato janë shenja jete, korrigjimi, në një botë plastifikimi cerebral dhe mjedisor. Në një botë ku ka shumë qenie njerëzore, por përherë e më pak Njerëz. 

Diçka duhet bërë dhe dikush duhet të flasë përkundrejt këtij agresioni tastierik pasi nuk bëhet fjalë për debat dhe diskutim. Por për fitore të injorancës që legjitimon veten si palë në një tryezë që ka protokollet dhe konvencionet e veta. Me besimin e verbër te predikimet dhe predikuesit e shqipes mesianike, quantet digjitale po tubohen dhe shumohen rreth vetes dhe “tokës së sheshtë” për të krijuar idenë e rreme se janë profetë të një të vërtete të fshehur. 

Një sulm që ngrihet mbi një vizion centrik që ka premisë dyshimin radikal se profecia para-njerëzore e “shqiptarit përmbi të gjithë” duhet përmbushur duke asgjësuar Kajfat e përjetshëm. 

Nuk e bëri këtë as regjimi i Enver Hoxhës që u ngjiz dhe kultivua “në shekullin e dyshimit dhe vigjilencës”. La Çabejin dhe të tjerë të flisnin për një çështje si gjuha, të cilën sot po e paketojnë si lëndë të preferuar masonikësh. 

Duhet vepruar sa më shpejt jo me injorim, përpara sesa një kategori e tillë ta konsiderojë veten aksionere të së vërtetës, të gjejë përfaqësuesit e vet, të identifikohet e kalcifikohet si një rrymë e “apostujve të vërtetë” të një shqipeje akohore, anjerëzore dhe për rrjedhojë lunatike. Që dokumenton asgjjë më shumë sesa një gjendje. 

Është e neveritshme mënyra e sulmit, akuza që ngrihet, këmbëngulja tek huazimet në trupin e shqipes, që duhen nxjerrë se janë vetëm shqip e asgjë tjetër. Monolog neurotik, një logoré origjinale e viktimave të vetes dhe rrymave që kanë gjetur vend “naivisht” në podiumin e paanë të virtualitetit. Është në veprim një lloj autoriteti i ri, autoritet numrash dhe besimtarësh, që konfirmojnë se ana racionale e një narrative nuk aplikohet më, se elaborimi i ka lënë vend kritikës spontane dhe gugllistikës si disiplina më e lirë, më e hapur dhe më virulente në trupin e një gjuhe së cilës kritika fillestare dhe reale mbi standardin, iu shfrytëzua instinktivisht nga të tjerë si premisë për të goditur vetë shkencën e saj dhe autoritetet përfaqësuese. 

MË TEPËR

Kryesore6 orë më herët

“Më vjen keq për të”, Basha: Po të kishte dëgjuar këshillat e mia, Berisha do ishte më mirë

Kreu i PD, Lulzim Basha Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha thotë se ‘i vjen keq’ për liderin historik të...

Mix6 orë më herët

Për burrat/ 5 prerje flokësh për 1 stinë

Modelet e prerjes së flokëve për meshkuj, tashmë janë kthyer në një busull për trendet e burrave. Për sezonin Pranverë/Verë...

Mix6 orë më herët

Një sekret bukurie nga Blake Lively dhe Nicole Kidman!

Më të virtytshmit besojnë se e vërteta qëndron në mes dhe, kur bëhet fjalë për vetulla dhe qerpikë në ngjyrë...

Mix6 orë më herët

10 pyetje për Natalie Portman!

Natalie Portman është ulur në pjesën e pasme të një makine në Paris, e veshur me një xhaketë ngjyrë të...

Mix6 orë më herët

Kafeja – Ju bën mirë apo keq? Çfarë thonë ekspertët!

Inflamacioni është një reagim i imunitetit ndaj një lëndimi fizik, infeksioni ose pranisë së një toksine dhe lënde të huaj...

Mix6 orë më herët

8 filma komedi në Netflix!

Nëse nuk keni bërë asnjë plan për fundjavën dhe keni vendosur të merrni ca kokoshka të mira me pijen tuaj...

Mix6 orë më herët

Dua Lipa zbulon tatuazhin e saj të preferuar, ja 2 arsyet e veçanta

Dua Lipa, e ftuar në podkastin “Sirius Xm”, tregoi ndër të tjera një prej tatuazheve të saj të preferuar, i...

Mix11 orë më herët

5 ushqime super të shëndetshme që duhet të shtoni në dietën tuaj

Foto ilustruese Ushqimi është burimi ynë kryesor i energjisë dhe vitalitetit. Duke shtuar këto 5 ushqime super të shëndetshme në...

Mix11 orë më herët

Justin Bieber dhe Hailey presin një bebe

Justin Bieber do bëhet baba! Me një set fotosh, ku Justin zgjodhi të ishte fotografi i Hailey, çifti dha lajmin...

Mix12 orë më herët

Çfarë ndodh me trupin tuaj nëse hiqni dorë nga kafeja

Edhe pse konsumimi i moderuar i kafesë është një gjë shumë e mirë për shëndetin tonë, ndonjëherë disa njerëz duan...

Facebook