A po zhduket fjala ‘grua’?

Organizata të mëdha dhe një numër i madh politikanësh perëndimorë madje dhe fjalorë të famshëm si Oxford apo Merriem-Webster, kanë nisur të ndryshojnë përkufizimin e fjalës ‘grua’, si dhe përdorimin e saj në dialogun dhe retorikën e tyre.

Kjo lëvizje kishte nisur prej kohësh, por është bërë edhe më evidente kohët e fundit sidomos pas rrëzimit të ligjit të abortit me çështjen Roe vs Wade – katalizatorin e një debati të nxehtë midis mbështetësve të të drejtës për abort dhe atyre që mbështesin të drejtën e fetusit për të jetuar.

Që atëherë, këto organizata, e sidomos ato që drejtojnë lëvizjen për të drejtat e abortit kanë zhvendosur fokusin e mesazheve të tyre për të qenë më pranues dhe gjithëpërfshirëse ndaj personave të komunitetit LGBTQ+.

Debati fokusohet kryesisht tek dilema nëse gjuha neutrale gjinore – si njerëz shtatzënë duhet përdorur në vend të grua shtatzënë dhe ushqyerja me gjoks në vend të ushqyerjes me gji – duhet të përdoret në mbrojtje të të drejtave të personave të komunitetit LGBT e sidomos atyre transgjinorë, në mënyrë që ata të ndjehen të përfshirë në kategorinë e gjinisë me të cilën ata kanë zgjedhur të identifikohen pa qenë nevoja të stigmatizohen.

Disa nga ndryshimet në gjuhë që zëvendësojnë fjalën grua janë këto:

• ‘Njerëz me perioda’ ose ‘menstruatorë’ ose ‘njerëz që lindin’ në vend të fjalës ‘grua’ – pasi gratë transgjinore nuk kanë perioda/nuk mund të lindin por dëshirojnë të identifikohen dhe trajtohen si gra dhe sepse burrat transgjinorë mund të kenë gjithashtu perioda por nuk duan të konsiderohen si gra.
• ‘Ushqyerja me gjoks’ në vend të ‘gji’ – pasi edhe burrat transgjinor mund të lindin fëmijë e t’i japin atyre qumësht por nuk kanë gjinj.
• ‘Njerëz shtatzënë’ në vend të ‘gra shtatzënë’ – pasi edhe burrat transgjinorë mund të mbeten shtatzënë.

Një numër i madh grupeve kryesore të të drejtave të abortit dhe të drejtave civile në SHBA, përfshi Planned Parenthood dhe American Civil Liberties Union, dhe disa ligjvënës e deputetë demokratë, kanë ndryshuar mesazhet e tyre në këtë mënyrë për të qenë më gjithëpërfshirës ndaj komunitetit LGBTQ+ pasi një numër në rritje i amerikanëve tashmë identifikohen si transgjinorë dhe jo-binom ose non-binary.

Edhe Shoqata Kombëtare e Arsimit – sindikata më e madhe e mësuesve të shkollave publike në vend – propozoi kohët e fundit ndryshimin e fjalës “nënë” në “prindi që lind” në kontratat e punës.

Ndërsa aktivizimi për të drejtat e abortit është përforcuar javët e fundit pas vendimit historik të Gjykatës së Lartë muajin e kaluar për të përmbysur Roe kundër Wade – vendimi historik i vitit 1973 që garantonte të drejtën kushtetuese të çdo qytetari amerikan për të kryer abort – disa gra cigender – që do të thotë, gra të lindura me seksin femër – kanë vërejtur këto ndryshime gjuhësore dhe jo të gjitha janë të kënaqura.

“Qëllimi fisnik që fshihet prapa zëvendësimit të fjalës ‘grua’ po bëhet vetëm e vetëm që t’i lihet vend një numri relativisht të vogël të burrave transgjinorë dhe njerëzve që identifikohen si jo-binarë, të cilët ruajnë aspekte të funksionit biologjik të femrës dhe mund të mbesin shtatzënë, të lindin ose të ushqehen me gji”, shkroi gazetarja e New York Times, Pamela Paul. “Por pavarësisht frymës së përfshirjes, rezultati i vërtetë i gjithë kësaj ka qenë shtyrja e grave mënjanë”.

Ndërsa të nesërmen, aktorja Bette Midler bëri bujë ndërkombëtare kur shkroi në Twitter se: “GRATË E BOTËS! Po na hiqen të drejtat mbi trupin tonë, jetën tonë, madje edhe emrin tonë! Nuk na quajnë më ‘gra’; na quajnë ‘njerëz që lindin’ ose ‘menstruatorë’, madje edhe ‘njerëz me vaginë’! Mos lejoni që t’ju fshijnë! Çdo njeri në tokë ju ka borxh!”

Mbetet për t’u parë nëse ky debat do të gjejë zgjidhje në fund, nëse ai do të mbetet thjesht një dilemë semantike apo nëse këto praktika do të mandatohen një ditë dhe të kthehen në rregullore të pathyeshme, në çdo cep të botës.