Lidhu me ne

Kioske

Carlos Alberto Montaner: A është populist kryeministri juaj?

Carlos Alberto Montaner: A është populist kryeministri juaj? 10

nga Carlos Alberto Montaner

A është “populist” kryeministri juaj? Ta quash “populist” një politikan apo një pushtetar, do të thotë ta diskreditosh atë. Por cilat janë karakteristikat e një pushtetari “populist”?

Leximi i fundit, shumë më i zgjeruar i këtij dekalogu të frymëzuar nga eseja e shkurtër e Jan-Werner Müller (“What is populism”), bëri që shumë prej të pranishmëve, gjatë fjalës time në Meksikë, në marrjen e Çmimit Rrugët e Lirisë, të mendojnë se po flisja për Andrés Manuel López Obrador*.

Qëllimi im nuk ishte ai, por nëse kjo xhaketë atij i rrinte mirë, le t’ia i vishnin. Sipas mendimit tim, gjëja interesante në lidhje me termin është se ajo aplikohet në të djathtë e në të majtë.

            Kaudijismi (prijtarizmi) – Në përgjithësi, populizmi fillon me pranimin e një kaudijo (prijësi, udhëheqësi), të cilit i atribuohen të gjitha virtytet dhe i cili na qenka caktuar të jetë përfaqësuesi i shkëlqyeshëm i vullnetit popullor. Ai qëndron mbi të gjitha institucionet dhe fjala e tij bëhet dogma e shenjtë e atdheut. Stalini, Musolini, Hitleri, Frankoja, Peroni, Fidel Kastroja, Hugo Çavez, Nikolas Maduro, e plot të tjerë, secili në mënyrën e tij, janë shembuj të kaudijos.

            Monopolizmi – Vetëm “ne” jemi përfaqësuesit e vërtetë të popullit. “Të tjerët” janë armiq të popullit. Kështu që, “të tjerët” janë qenie të kota që meritojnë vetëm përbuzjen tonë më të madhe. Çavez i quajti kundërshtarët e tij “majunches”, një venezuelanizëm që do të thotë “budalla ose i padobishëm”.

            Adamizmi – Vjen nga Adam, njeriu i parë. Domethënë, historia fillon me ata. Sipas tyre, e kaluara është vetëm një vazhdim dështimesh, të këqijash dhe tradhtish. Historia e atdheut fillon me ata, të cilët, pas shekujsh qeverisjesh të mbrapshta, kanë ardhur në pushtet për të mirën e popullit.

            Nacionalizmi – Nacionalizmi, në përgjithësi, është një besim i lidhur me identitetin e supozuar kombëtar. Zakonisht është ekskluziv dhe çon në racizëm ose forma të tjera të përjashtimit social. Në fushën ekonomike ajo çon në proteksionizëm ose në dy reagime, dukshëm, të kundërta: izolimi në mënyrë që të mos përzihet kush me punët tona dhe propaganda për të përhapur sistemin tonë të lartë të organizimit. Në ditët tona, ky nacionalizëm shndërrohet në “anti-globalizëm”.

            Etatizmi – Populistët, pothuaj, duke qenë përherë etatistë, duan t’i shtijën në dorë të gjitha pushtetet, sepse vetëm ashtu do t’i plotësojnë nevojat e “popullit të dashur”. Ata nuk besojnë te zhvillimi spontan dhe i lirë i shoqërisë. Prijësit populistë synojnë nënshtrimin e plotë të krijuesve të pasurisë, prandaj tentojnë t’i kthejnë, dhe shpesh ia arrijnë, në “kërkues të rentës”.

            Klientelizmi – Pushtetarët populistë nuk kanë mbështetës, por klientë, të cilëve u detyrohen për shumë gjëra. Ata i kënaqin këta “gjuetarë subvencionesh”. Populistët e kuptojnë se politika është për të krijuar miliona stomakë mirënjohës, të cilët duhet t’ia kenë për nder kryeqeveritarit, që i ushqen, prandaj, për këtë, ata duhet të përfundojnë si bazë mbështetjeje e tij.

            Centralizimi i të gjithë pushteteve – Kaudijo kontrollon gjithçka: sistemin e drejtësisë, atë legjislativ, median, etj. Këtë përpiqet ta bëjë me të gjitha mënyrat. Ndarja e pushteteve dhe e ashtuquajtura checks and balances shkelen me këmbë prej tij.

            Zyrtarët nuk janë në shërbim të shoqërisë, por në shërbim të prijësit “populist” – Pushtetarët kontrollojnë dhe manipulojnë agjentët ekonomikë, duke filluar nga banka kombëtare, e cila bëhet një makinë për shtypjen e kartëmonedhave siç dikton kaudijo.

            Gjuha e dyfishtë – Semantika bëhet fushëbetejë dhe fjalët fitojnë një kuptim tjetër. “Liria” bëhet “bindje”, “besnikëria” “nënshtrim”, etj. Atdhe, komb dhe udhëheqës përmblidhen tek e njëjta fjalë, te kjo e fundit, dhe çdo mospërputhje e këtyre fjalëve quhet “tradhti”.

            Zhdukja e çdo gjurme të përzemërsisë qytetare – Nga ana e tyre përdoret vetëm një gjuhë urrejtjeje, agresive dhe dhune. Prijësi mendon se kushdo që i del përpara është armik, të cilin, përherë, e quan krimb, shitës të atdheut, person i përkushtuar ndaj interesave më të këqija, etj.

Përfundimisht, prijësi populist është i destinuar për të shkatërruar tjetrin.

Dhe unë, përsëri, po ju pyes: a është populist kryeqeveritari juaj?

Ta dini se nuk është nevoja t’i ketë të 10 karakteristikat. Mjaftojnë pesë prej tyre.

*Andrés Manuel López Obrador – President i Meksikës

Në shqip nga Bajram Karabolli

Vazhdo leximin

MË TEPËR

Kryesore12 sekonda më herët

Incidenti gjatë konferencës, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta dhe largohet (Video)

Një incident ka ndodhur gjatë konferencës për shtyp jashtë selisë së PS-së ku kryeministri Rama ka prekur në faqe gazetaren...

Kioske8 minuta më herët

Posht Ballkonit – nga Edison Ypi

S’ka më të pabesë dhe më të rrezikshëm, s’ka dërrasë më të kalbur se një grusht fanatikësh të pa përmbajtur...

Kioske19 minuta më herët

Shqipëria e “Rithemelimit”, por prona e Edi Ramës!

Nga Bledian Koka Pas qëndrimit ambig që Rithemelimi mbajti për ngritjen e një kampi emigrantësh në Shëngjin, të gjithë i...

Mix29 minuta më herët

Diola Dosti konfirmon lidhjen me biznesmenin e njohur

Prej kohësh po flitet për një lidhje dashurie mes nutricionistes Diola Dosti dhe biznesmenit të njohur shqiptar, Erolld Belegu. Thashethemet...

Mix34 minuta më herët

Poezi për atdheun nga Naim Frashëri

Poezi nga Naim Frashëri O Atdhe! Më je i dashur sa më s’kaMë je nënë, më je motër, më je...

Mix40 minuta më herët

Poezi prekëse për nënën. Me siguri do t’ju emocionojë pamasë!

Poezia e mëposhtme dedikuar nënës është shkruar nga autori shqiptar Fatjon Kadillari. Është një poezi që nxjerr në pah gjithë...

Radar50 minuta më herët

Mediat e Veliajt, sërish akuza Ramës

Kryeministri Edi Rama dhe kryebashkiaku i Tiranës, Erion Veliaj Portali CNA.al ka raportuar më parë se si kryebashkiaku i Tiranës, Erion...

Mix55 minuta më herët

E fajësuan si shkaktare të ‘zhdukjes’ së Kate Middleton, reagon për herë të parë Rose Hanbury

Rose Hanbury theu heshtjen e saj mes thashethemeve se ajo kishte një lidhje me bashkëshortin e Kate Middleton, Princin William....

Gatime4 orë më herët

Biskota të buta me qumësht – Receta perfekte

AGROWEB Në shtëpi mëngjesi mund të nisë me një kafe, lëng, bukë me reçel apo biskota. Këto të fundit janë...

Mix4 orë më herët

Për rënien në peshë – Cilat janë ushqimet që frenojnë urinë

AGROWEB Ushqimet janë të ndryshme e për rrjedhojë edhe mënyra e përpunimit të tyre në organizëm është e tillë.https://c1793a71bb7ca38dd1d415d09547af77.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-40/html/container.html Çdo...

Facebook