Lidhu me ne

Mix

Mosha biologjike: Pse është problem nëse rezulton shumë e lartë?!

Një mospërputhje midis moshës suaj biologjike dhe asaj të treguar në kartën tuaj të identitetit mund të nënkuptojë një rrezik në rritje për të zhvilluar një goditje në tru ose një formë të demencës. Këtë sugjerojnë rezultatet e një studimi të Institutit Karolinska (Suedi) të botuar në Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry.

Hendeku midis moshës kronologjike dhe plakjes aktuale të trupit duket se përbën, në vetvete dhe faktorë të tjerë gjenetikë, socio-ekonomikë dhe të barabartë të stilit të jetesës, një element i rëndësishëm në përcaktimin e shëndetit neurologjik të një personi.

Tradicionalisht, mosha kronologjike është konsideruar gjithmonë për të përcaktuar rrezikun e sëmundjeve kronike ose akute që rriten me kalimin e moshës, si kanceri, problemet kardiovaskulare dhe çrregullimet neurologjike. Por duke qenë se ne nuk plakemi të gjithë me të njëjtin ritëm, ky tregues nuk është domosdoshmërisht aq i saktë dhe i besueshëm.

Studiuesit suedezë llogaritën moshën biologjike të rreth 325,000 njerëzve, të dhënat e të cilëve ishin regjistruar në një bazë të dhënash kryesore shëndetësore britanike, Biobank UK. Subjektet ishin midis 40 dhe 70 vjeç në kohën e matjes së parë.

Mosha biologjike e çdo personi (d.m.th. ajo vlerë që tregon se sa mirë funksionon trupi) është llogaritur duke marrë parasysh 18 biomarkera, pra tregues biologjikë si niveli i lipideve ose sheqernave në gjak, presioni i gjakut, funksioni i mushkërive, indeksi i masës sֻë trupit. Shkencëtarët analizuan lidhjen midis këtyre vlerave dhe rrezikut të zhvillimit të sëmundjeve neurologjike (dementia vaskulare, goditje ishemike, sëmundja e Parkinsonit, skleroza anësore amiotrofike ose ALS) në nëntë vitet e ardhshme.

Një moshë biologjike më e lartë se mosha kronologjike ka qenë e lidhur me një rrezik (shumë) të rritur të zhvillimit të demencës, veçanërisht demencës vaskulare, për shkak të një reduktimi të rrjedhjes së gjakut në tru, si dhe të shkaktimit të një goditjeje ishemike (vdekja e një pjese të indet e trurit për shkak të mungesës së përkohshme të gjakut dhe oksigjenit në tru).

Hendeku nuk duhet të jetë i madh: “Nëse mosha biologjike e një personi është pesë vjet më e lartë se mosha e tij aktuale, ai person ka një rrezik 40% më të lartë për të zhvilluar demencë vaskulare ose për të pësuar goditje në tru,” thotë Jonathan Mak, bashkautor i studimin. Ekziston edhe një lidhje midis moshës së lartë biologjike dhe një diagnoze shumë më të rrallë, asaj të ALS, por jo midis moshës së lartë biologjike dhe Parkinsonit.

Studimi kufizohet në zbulimin e një lidhjeje midis moshës biologjike dhe sëmundjeve, pa krijuar një lidhje shkak-pasojë. Fakti interesant, megjithatë, është se shumë nga bioindikatorët që përcaktojnë moshën biologjike mund të mbahen nën kontroll nëpërmjet ilaçeve ose mënyrës së jetesës: do të jetë e rëndësishme të zbulohet nëse ulja e moshës biologjike mund të vonojë zhvillimin e problemeve neurologjike të listuara.

/ SCAN

Vazhdo leximin

MË TEPËR

Kryesore2 javë më herët

“Thjesht për kënaqësinë e shqipes”/ Rama njofton botimin e një libri

Kryeministri Edi Rama në podcastin e tij “Flasim” ka bërë me dije se po shkruan në tjetër libër. Rama tha...

Kritike2 javë më herët

Mustafa Nano: Berisha, një burracak që është duke e bërë në brekë nga frika. Një i mbaruar, që mbeti dyerve të SPAK për të mbrojtur fëmijët

Mustafa Nano, për dëshminë e ish-kryeministrit Sali Berisha në SPAK, për 21 Janarin, thotë se për herë të parë ai...

Radar2 javë më herët

Si një aferë korrupsioni mund t’i japë fund luftës në Ukrainë

Volodymyr Zelenskyy / Një aferë prej 100 milionë dollarësh ka tronditur udhëheqjen ukrainase dhe mund ta detyrojë të pranojë kushte...

Kryesore4 javë më herët

Kokalari zbulon mesazhin e ‘koduar’ të LaCivita: Humbjen në 11 maj ia faturon Sali Berishës

Evi Kokalari, aktivistja shqiptaro-amerikane, e cila ishte një prej mbështetësve kryesorë të Sali Berishës në periudhën kur ish-Kryeministri nisi ‘Foltoret’...

Radar4 javë më herët

Mamdani, Obama i ‘ri’ dhe çfarë e frikëson vërtet Trumpin; 3 mesazhet nga vota në Nju Jork

Shkruar nga Massimo Gaggi Fitorja e Mamdanit duhet të trajtohet me kujdes nga Partia Demokratike. Ajo ka rizbuluar aftësitë e...

Radar4 javë më herët

Dyshime për një fluskë triliona-dollarëshe të data center për Inteligjencën Artificiale

Gara për Inteligjencën Artificiale është aktualisht një ndër më përcaktueset për të ardhmen e ekonomive kryesore. Megjithatë inevstimet në të...

Temporal4 javë më herët

Kur Arti Bëhet Urë: Reflektime nga Shkëmbimi Rinor Erasmus+ në Qipro

/ Jona Kaso Në fund të tetorit 2025, ishulli i Qipros u kthye në një pikë takimi për krijimtarinë, emocionindhe...

Radar2 muaj më herët

Si hyri në gjak fisi Kim me fisin Berisha për demokracinë në Shqipëri

nga Indrit Vokshi Juri Kim doli në pension 53 vjeçe. Departamenti i Shtetit e quan largimin e Kim si tranzicion...

Mix2 muaj më herët

Migrena në rritje, pse gjithnjë e më shumë të rinj kanë dhimbje koke?

Pavarësisht a janë dhimbje koke tensioni, të lidhura me stresin, apo migrenë, edhe fëmijët preken prej tyre. Çfarë duhet pasur...

Mix2 muaj më herët

3 shenjat më xheloze të horoskopit

Astrologjia tregon se disa shenja të zodiakut janë më të prirura të përjetojnë xhelozi, për shkak të pasigurisë, krenarisë ose...

Facebook