BUJAR LESKAJBujar Leskaj

Porti i Durrësit si porti më i madh në vend është njëkohësisht dhe porti më i investuar. Vetëm gjatë dy dekadave të fundit, në këtë port janë modernizuar kalatat, pajisjet dhe shërbimet. Ai ka arritur të përpunojë rreth 4 milionë tonë mallra në vit, duke dalë me fitim në dhjetra milionë euro në vit. 

Që porti të zhvillohej dhe të arrinte një rentabilitet të mirë, janë bërë investime me kredi të buta afatgjata, marrë nga institucione ndërkombëtare financiare si Banka Evropiane e Investimeve(BEI) dhe Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim(BERZH), mbi bazën e masterplaneve dhe planeve të tjera të zhvillimit të portit. 

Aktualisht Porti i Durrësit vijon të paguajë këstet dhe interesat e 92 milionë eurove kredi afatgjata të marra nga BERZH dhe BEI, për modernizimin e tij. 

Papritmas, qeveria e Liderit Global, e braktis portin mijëvjeçar dhe gjithë investimet mbi të. Ajo po kërkon ta spostojë në Porto Romano, për t’i lënë vend në hapësirën e portit, ndërtimit nga një miliarder arab, kryesisht të 12,600 apartamenteve të banimit, për t’i shitur. Madje e ka bërë fakt të kryer këtë! 

Lajmi i zerimit gradual të portit të Durrësit dhe i zhvendosjes së tij diku gjetiu, ka bërë që kompanitë e mëdha detare të transportit të mallrave me konteinerë, të nisin përpjekjet të largojnë aktivitetin e tyre nga Porti i Durrësit, në drejtim të porteve të Pireut në Greqi dhe të Kotorrit në Malin e Zi. Kjo, pasi këto kompani punojnë me plane paraprake transporti dy deri në tre vjet më përpara dhe mbyllja graduale e portit të Durrësit, për t’u rindërtuar në një vend tjetër, u krijon pasiguri. Sa kohë do të kërkojë ky rindërtim: 5, 7, 10 vjet? Asgjë nuk është e sigurt tashmë.

Nga ky kufizim në vijimësi i aktivitetit të transportit tregtar detar në port, do të preket në të ardhmen dhe aktiviteti i mallrave tranzit për në Kosovë. Vitet e fundit panë rritjen e vëllimit të mallrave tranzit për në Kosovë, nëpërmjet shërbimeve të portit të Durrësit. 

Kompanitë e mëdha importuese nga Kosova i orientuan anijet ku porosisnin mallrat, për në Portin e Durrësit, pasi kostot e transportit ishin më të pakta dhe koha më e pakët, në krahasim me përpunimin e këtyre mallrave në portet Pire të Greqisë, apo në Kotorr të Malit të Zi.

Po ashtu, edhe kosto e transportit Durrës-Prishtinë është më e ulët, nga ajo Selanik-Prishtinë, apo Kotorr-Prishtinë. Vetë Porti i Thatë në Prishtinë nisi të zgjerohej dhe zmadhohej, mbi perspektivën e rritjes së aktivitetit tregtar dhe përpunues të konteinerëve, nga aksi Durrës-Prishtinë.

Tani, me zhvendosjen e portit të Durresit dhe me faktin që nuk dihet se sa kohë kjo zhvendosje do të marrë, i gjithë i transportit detar për në Kosovë, nëpërmjet Durrësit, vihet në pikëpyetje. 

Sekti Rama, për të siguruar fitime kolosale nga kjo aferë e Portit të Jahteve dhe Marinës në Durrës, nuk ndalet në zerimin gradual të portit tregtar mijëvjeçar, pa marrë parasysh kreditë që duhen paguar për modernizimin e portit aktual, as edhe dëmet që i shkaktohen ekonomisë së Kosovës, nga zhvendosja e Portit.

Për të mos folur për mbi dy miliardë euro kosto të zhvendosjes dhe ndërtimit të portit të ri në Porto Romano, që do t’i përballojnë qytetarët shqiptarë nga taksat e tyre.